اسلام، قرآن و تفسیر

کنیه‌ها و القابی که در قرآن آمده

جز ابولهب کنیة دیگری در قرآن نامده است، و اسم او عبدالعزی است، لذا نام او برده نشده چون شرعاً حرام است؛ و بقولی: برای اشاره به اینکه او جهنمی است.

و اما القاب:

1- اسرائیل لقب یعقوب است، و معنی آن عبدالله = بنده‌ي خدا می‌باشد، از ابن عباس می گوید: اسرائیل مثل آن است که بگویی: عبدالله.

بعضی گفته‌اند: خداوند در قرآن یهود را جز با عنوان (یا بنی‌اسرائیل) خطاب نکرده و (یا بنی یعقوب) نفرموده، برای این نکته که آنان به عبادت خداوند خطاب شدند، و به دین گذشتگانشان یادآوری گشتند تا موعظه‌ای برای آنها باشد، و از غفلت بیدارشوند، پس به نامی که در آن تذکر به خدای تعالی هست نام برده شدند.

2- القاب دیگری که در قرآن آمده: مسیح می‌باشد، لقب عیسی است، و معنی آن بقولی: صدیق، و بقولی: آنکه کف پایش گودی ندارد، و بقولی: آنکه هیچ بیماری را مسح نکند مگر اینکه خوب شود، و بقولی: زیبا، و بقولی: آنکه زمین را مسح می‌کند، یعنی می‌پیماید، می‌باشد، اقوال دیگری نیز در این باره هست.

3-  القاب دیگر الیاس است؛ که بقولی: لقب ادریس می‌باشد، ابن ابی حاتم به سندی حسن از ابن مسعود آورده که گفت: الیاس همان ادریس، و اسرائیل یعقوب است و در قراءت او چنین آمده:

) وَإِنَّ إدراس لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ(                                       (صافات / 123)

(سَلَامٌ عَلَى إدراسين )                                (صافات / 130)

و در قراءت أبی چنین است: (و أن ایلیسین) (سلام علی ایلیسین).

4-  از جمله ألقاب در قرآن: ذوالکفل است؛ گویند: لقب الیاس، و بقولی: لقب یسع، و بقولی: لقب یوشع، و بقولی: لقب زکریا می‌باشد.

5- لقب دیگر نوح است که نامش عبدالغفار و لقبش نوح می‌باشد؛ زیرا که در راه طاعت خداوند بسیار بر خود نوحه می‌کرد، چنانکه ابن أبی حاتم از یزید الرقاشی آورده است.

6- از دیگر القاب، ذوالقرنین می‌باشد، و نامش اسکندر است، و بدین جهت ذوالقرنین نامیده شد که به دو شاخ زمین: مشرق و مغرب رسید، و بقولی: چون ایران و روم را به تصرف درآورد، و بقولی: بر سرش دو شاخ کوچک بود که عمامه آنها را می‌پوشانید.

7- لقب دیگر فرعون است، نام او ولیدبن مصعب و کنیه‌اش ابوالعباس بود.

و بقولی: فرعون لقب هر یک از پادشاهان مصر است.

8- از القاب دیگر: تبع می‌باشد، گویند: نامش أسعدبن ملکی کَرِب بوده است، بدین جهت تبع نامیده شد که بسیار از او متابعت می‌شد.

IslamQT.Com 

 اسلام-قرآن و تفسیر

============

برگرفته شده از کتاب الاتقان فی القرآن، تألیف جلال الدین سیوطی