معنی: بيان، آشکار ساختن.
اصطلاحاً: تلفظ هر
حرفی از مخرخ ویژه اش بدون افزایش غنه ی حرف آشکار شده
می باشد. بنابراین بایستی در این حالت نون ساكن
یا تنوين از حرف بعدشان بدون ایستادن (سکت) بر آن جدا شود.
حروف آن: اگر بعد از
نون ساكن یا تنوين یکی از حروف ششگانه ی حلق
بیاید اظهار می شوند. حروف حلق: همزه، هاء، عين، حاء، غين و خاء
(ء هـ ع ح غ خ). این حروف، حرف
های آغازین واژه های این عبارت هستند: أخي هاك علما حازه غير خاسر.
ممکن است اظهار نون ساكن در یک كلمه ی واحد
یا در دو كلمه واقع گردد. اما اظهار تنوين قطعاً در میان دو کلمه حادث
می شود.
نمونه ها:
- نون
ساكن با همزه
﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي﴾
(طه 124) (مثال اول)
- تنوين
به همراه همزه
﴿وَجَنَّاتٍ أَلْفَافاً﴾
(نبأ 16) (مثال دوم)
- نون
ساكن و هاء
﴿وَمِـنْهُمْ دُونَ ذَلِكَ﴾
(اعراف 168) (مثال سوم)
﴿وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ﴾
(انعام 26) (مثال چهارم) در این مثال،
التقاء نون ساكن با حرف هاء در كلمه ی يَنْهَوْنَ و نیز برخورد دیگر با همزه در كلمه ی وَيَنْأَوْنَ، را می
بینید که در هر دو حالت لازم است حرف نون اظهار شود.
- تنوين
و هاء
﴿وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ﴾
(رعد 7) (مثال پنجم)
- نون
ساكن و عين
﴿مَّا لَهُم مِّنَ
اللّهِ مِنْ عَاصِمٍ﴾
(يونس 27) (مثال ششم)
- تنوين
و عين
﴿وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ﴾
(بقره 29) (مثال هفتم)
- نون
ساكن و حاء
﴿وَكَانُواْ يَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ
بُيُوتاً آمِنِينَ﴾ (حجر 82) (مثال
هشتم)
- تنوين
و حاء
﴿إِنَّ اللّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾
(بقرة 220) (مثال نهم)
- نون
ساكن و غين
﴿وَلَا طَعَامٌ إِلَّا
مِنْ غِسْلِينٍ﴾
(حاقة 36) (مثال دهم)
- تنوين
و غين
﴿إِنَّ اللّهَ كَانَ عَفُوّاً غَفُوراً﴾
(نساء 43) (مثال یازدهم)
- نون
ساكن با حرف خاء
﴿وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا
يَهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ
اللّهِ﴾ (بقره 74) (مثال دوازدهم)
- تنوين
با حرف خاء
﴿فَمَن يَعْمَلْ
مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ﴾ (زلزله 7) (مثال سیزدهم)
نمایش نون ساكن و تنوين در حالت اظهار در
رسم الخط قرآنی
- علامت سكون بر
روی حرف نون اظهار شده قرار می دهند، مانند: أَنْـعَمْتَ.
- نمایش
اظهار در مورد تنوين از طريق تركيب دو حركت (ضمه، فتحه یا كسره) صورت
می پذیرد: (به
رسم الخط آيات در مثال های فوق دقت نمایید).
