|
از مشهورترين تفاسير فقهي
در این مقاله به ذکر تفاسیری می پردازیم که معروف به تفاسیر فقهی هستند، این تفاسیر بعد از عصر تدوین تألیف شدند، و انچه قبل از دوره تدوین وجود داشته، فقط می توان به بعضی از آراء فقهاء صحابه و تابعین اشاره نمود، اما بعد از عصر تدوین علماء در تفاسیر فقهی گرایش مذهبی پیدا نموده، و آراء مذهبی خویش در تألیفاتشان بروز دادند.
تفاسیر مذهب حنفی
ابوبکر رازی معروف به جصاص، متوفای 370 هجری تفسیری به نام احکام القرآن تألیف نمود، این کتاب در چهار مجلد بزرگ چاپ شده، و این تفسیر در بین علماء متداول است، وی در اصول نیز کتاب مشهوری به نام فصول في الأصول مشهور به أصول الجصاص؛ است. از دیگر کتابهای وی شرح مختصر الكرخي؛ شرح مختصر الطحاوي؛ شرح الجامع الصغير؛ و شرح الأسماء الحسنى است.
از دیگر تفاسیر فقهی در مذهب حنفی در قرن یازدهم توسط احمد بن ابی سعيد الأميتهوي تألیف شده، که در هند به چاپ رسیده است.
تفاسیر مذهب شافعی
ابو الحسن طبری معروف به الکیا الهراسی متوفای سال 504 هجری کتابی در احکام قرآن تألیف نمود، این کتاب در یک جلد مخطوط موجود می باشد.
شهاب الدین، ابو العباس احمد بن یوسف بن محمد حلبی معروف به سمین حلبی کتابی به نام (القول الوجيز فى أحكام الكتاب العزيز) تالیف نموده است، اين كتاب در دانشگاه های اسلامی توسط دانشجویان تحقیق شده است.
همچنین در قرن نهم هجری یکی دیگر از علماء شافعی به نام علىّ بن عبدالله محمود الشنفكى کتابی به نام (احکام الکتاب المبین) تآلیف كرده است.
همچنین جلال الدین سیوطی متوفای 911 هجری کتابی به نام (الاکلیل فی استنباط التنزیل) تالیف نمود.
تفاسیر فقهی مالکی
ابوبكر بن العربي يكي از فقهای معروف مالکی است که در سال 543 هجری، کتاب معروفش به نام (أحکام القرآن) را تحریر نمود، این کتاب در بین اهل علم متداول است.
از معروفترین تفاسیر فقهی علماء مالکی تفسیر امام ابو عبدالله قرطبی متوفای 671 هجری می باشد، تفسیر معروف ایشان (الجامع لأحکام القرآن) است، که بهترین تحقیق آن توسط دکتر عبد الله بن عبد المحسن التركي انجام گرفته، و موسسه رساله آن را چاپ نموده است.
مذهب زیدی
کتاب (شرح الخمسمائة آیة) تألیف حسین بن احمد النجری می باشد که در قرن هشتم هجری تحریر شده است، ولی متأسفانه تا امروز کتاب ایشان به دست ما نرسیده است.
همچنین کتاب ) الثمرات اليانعة والأحكام الواضحة القاطعة( تألیف یکی از فلقهاء زیدی مذهب به نام شمس الدین بن یوسف بن احمد از علماء قرن یازدهم هجری می باشد، که کتاب وی در کتابخانه ها موجود می باشد.
محمد بن حسین بن قاسم از علماء قرن یازدهم از دیگر فقهاء این مذهب تفسیری به نام (منتهى المرام ، شرح آيات الأحكام ) را تألیف کرده است.
تفاسیر فقهی دیگری نیز تألیف شده که حاج خلیفه در کشف الظنون به آنها اشاره نموده است، که ما به مشهورترین آنها بسنده کردیم.
IslamQT.Com
اسلام-قرآن و تفسیر
============
أبــو أنــس
مرجع: التفسیر والمفسرون تألیف دکتر محمد حسین الذهبی.
|
