موارد
زیر برخی اشتباهات رایج در بحث تفخیم و ترقیق توسط
قاریان می باشند:
1. تفخیم غنه و ترقیق آن: نون
غنه دار از لحاظ تفخیم و ترقیق بر اساس صدای بعد از خود عمل
می کند. رایج ترین اشتباه در این حالت، ترقیق نون
غنه دار است درحالیکه حرف بعد از آن با تفخیم خوانده می شود، به
عنوان مثال در کلمه ی (وَمَن قَالَ) در آیه ی شریفه
ی ﴿وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ
افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِباً أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ
شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ﴾ (انعام 93) (مثال اول)، یا در عبارت (مَن طَغَى) در آیه ی ﴿فَأَمَّا مَن طَغَى﴾ (نازعات 37) (مثال دوم)؛ ضروری است که غنه ی نون در
حالت اخفاء در کلمه ی (من)با تفخیم
قرائت شود.
2. اشتبا رایج دیگر تفخیم یک
آوای رقیق در حالی که پس از آن یک آوای با
تفخیم می آید، مانند:
§ تفخیم آوای تاء در آیه ی ﴿فَهَلْ تَرَى لَهُم مِّن بَاقِيَةٍ﴾ (حاقه 8) (مثال سوم) است، حال آنکه باید با ترقیق
خوانده شود.
§ تفخیم نون در کلمه ی (نصر)موجود درآیه ی﴿إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ﴾ (نصر-1) (مثال
چهارم)، اما حرف نون باید همواره با ترقیق قرائت شود.
تفخیم
حرف واو در کلمه ی (والله) واقع در آیه ی ﴿وَاللَّهُ مِن وَرَائِهِم
مُّحِيطٌ﴾ (بروج 20) (مثال پنجم)
و در کلمه ی (وصية) در آیه
ی ﴿وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ
وَيَذَرُونَ أَزْوَاجاً وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعاً إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ﴾
(بقره 240) (مثال ششم ). در این جا
نیز دقت شود که حرف واو در هر حالت با ترقیق خوانده می شود.
- تفخيم حرف فاء در كلمه ی (فقال) آنگونه که در آیه ی ﴿فَقَالَ لَهُمْ رَسُولُ
اللَّهِ نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا﴾ (شمس 13) (مثال هفتم)
آمده و مشابه آن تفخيم حرف فاء در كلمه ی (فَوْقَكُمْ)
در آىه ی ﴿وَبَنَيْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعاً شِدَاداً﴾
(نبأ 12) (مثال هشتم) و نیز كلمه ی
(فَضْلاً) در ﴿فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ
وَنِعْمَةً وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾ (حجرات 8) (مثال نهم). درست آن است که حرف فاء در تمام حالات به
صورت ترقیق خوانده می شود.
- تفخيم حرف ميم کلمه ی (مَرْيَمَ) در آیه ی ﴿وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ مَرْيَمَ إِذِ انتَبَذَتْ مِنْ أَهْلِهَا مَكَاناً شَرْقِيّاً﴾
(مريم 16) (مثال دهم) و در كلمه ی (الْمَصِيرُ) موجود در آیه ی ﴿وَلِلَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ عَذَابُ جَهَنَّمَ وَبِئْسَ
الْمَصِيرُ﴾ (ملك 6) (مثال یازدهم). درست آن است که حرف میم با
ترقیق خوانده شود.
تفخيم الف نخست
در لفظ جلاله ی (الله) هنگام آغاز
بدان، مانند این آیه: ﴿اللهُ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ﴾
(آل عمران 2) (مثال دوازدهم). این
یکی از رایج ترین خطاها می باشد و برای
همین باید مراقب بود که الف را در هنگام آغاز به تلفظ جلاله با
ترقیق خواند.
