|
تفخيم و ترقيق |
|
|
فَرَقِّقَنْ مُسْتَفِـلاً مـِنْ أَحْـرُفِ پس حرف مستفل را ترقیق کن |
وَحـَاذِرَنْ تَفْخِيـمَ لَفْـظِ الأَلِـفِ و بپرهیز از تفخیم لفظ الف |
|
كَهَمْزِ أَلْحَـمْـدُ أَعُوذُ إِهْـدِنـا مانند
همزه ی الحمد، اعوذ و اهدنا |
أللَّهُ ثُـــمَّ لاَمِ لِلَّهِ لــَنــَا الله، و لام در لله و لنا |
|
وَلْيَتَلَطَّفْ وَعَلَـى اللَّهِ وَلاَ الضْ و در ولیتلطف و علی الله و لاالض |
وَالْمِيمِ مِنْ مَخْمَصَـةٍ وَمِنْ مَرَضْ و میم در مخمصة و من مرض |
|
وَبَاءِ بَـرْقٍ بَاطِـلٍ بِهِـمْ بِـذِي باء برق، باطل، بهم و بذی |
وَاحْرِصْ عَلَى الشِّدَّةِ وَالجَهْرِ الَّذِي بکوش در شدت و جهری که |
|
فِيهَا وَفِي الْجـِيـمِ كَحُبِّ الصَّبْرِ در آن است و در جیم مانند حب الصبر |
وَرَبْـوَةٍ اجْتُثَّـتْ وَحَـجِّ
الْفئَجْرِ و ربوة اجتثت و حج الفئجر |
|
وَبَيِّنَنْ مـُقَلْـقَـلاً إِنْ سَـكَـنَا و حرف دارای قلقله را اظهار کن اگر ساکن بود |
وَإِنْ يَكُـنْ فِـي الْوَقْـفِ كَانَ أَبْيَنَا و اگر در حالت وقف باشد آشکارتر باشد |
|
وَحَاءَ حَصْحَصَ أَحَطتُّ الْحَـقُّ و حاء حصحص، احطتُ و الحقّ |
وَسِينَ مُسْـتَقِـيـمِ يَسْـطُو يَسْقُو و سین مستقیم، یسطو و
یسقو |
|
احكام حرف راء |
|
|
وَرَقِّـقِ الرَّاءَ إِذَا مـَا كُسِـرَتْ و راء را در حالت کسره ترقیق نما |
كـَذَاكَ بَعْدَ الْكَسْرِ حَيْثُ سَكَنَتْ همچنین بعد از کسره اگر خود ساکن
باشد |
|
إِنْ لَمْ تَكُنْ مِنْ قَبْلِ حَرْفِ اسْتِعْلاَ و اگر قبل از حرف استعلا نباشد |
أَوْ كـَانَتِ الكَسْرَةُ لَيْسَتْ أَصْلاَ یا اگر کسره اصلی نباشد |
|
وَالْخُلْفُ فِي فِـرْقٍ لِكَسْرٍ يُوجَدُ و عکس این در جایی که کسره هست |
وَأَخْــفِ تَـكْرِيْرًا إِذَا تُشـَدَّدُ و حرف مکرر را در صورت تشدید با
اخفا بخوان |
|
احكام حرف لام |
|
|
وَفَـخِّـمِ اللاَّمَ مِـنِ اسْـمِ اللَّهِ و لام را در اسم الله تفخیم نما |
عــَنْ فَتْحِ أوْ ضَـمٍّ كَعَبْدُ اللَّهِ در حالت های فتحه و ضمه مانند عَبْدُ اللَّهِ |
|
وَحَرْفَ الاسْتِعْلاَءِ فَخِّمْ وَاخْصُصَا و حرف استعلاء مفخم است و خصوصاً |
لاطْبَاقَ أَقْوَى
نَحْو قَالَ وَالْعَصَا برای حروف دارای اطباق
قوی مانند قال و العصا |
|
وَبَيِّنِ الإِطْبَاقَ مِـنْ أَحَطتُّ مَـعْ اطباق را آشکار کن در کلماتی چون: أَحَطتُّ |
بَسَطـتَّ وَالخُلْفُ بِنَـخْلُقْكُمْ وَقَعْ و بَسَطـتَّ و عکس آن برای
نَـخْلُقْكُمْ |
|
وَاحْرِصْ عَلَى السُّكُونِ فِي جَعَلْنَا سعی کن سکون را در کلمات جَعَلْنَا |
أَنْعَمْتَ وَالمَغْضُـوبِ مَعْ ضَلَلْنَا ، أَنْعَمْتَ،
المَغْضُـوبِ و ضَلَلْنَا رعایت
کنی |
|
وَخَلِّصِ انْفِتَاحَ عـَسَى و گشودن دهان در عبارت مَحْذُورًا عـَسَى را اندک
نما تا |
خَوْفَ اشْتِبَاهِهِ بِمَحْظُورًا عَصَى با کلمات مَحْظُورًا عَصَى اشتباه نشود |
|
وَرَاعِ شِـدَّةً بِـكَــافٍ
وَبـِتَا و از مشدد خواندن کاف و تاء بپرهیز |
كَشِـرْكِـكُـمْ وَتَتَـوَفَّى فِتْنَـتَا در این کلمات شِـرْكِـكُـمْ و تَتَـوَفَّى |
|
وَأَوَّلَى مـِثْلٍ وَجِنْسٍ إنْ سَـكَنْ |
أَدْغِـمْ كَـقُلْ رَبِّ وَبَلْ لاَ وَأَبِنْ ادغام کن کلماتی مانند قُلْ
رَبِّ وَبَلْ لاَ و أَبِنْ |
|
مَعْ قَالُوا وَهُمْ وَقُلْ نَعَـمْ و فِي يَوْمِ، قَالُوا وَهُمْ، قُلْ
نَعَـمْ |
سَبِّحْـهُ لاَ تُزِغْ قُلُـوبَ فَلْتَقُـمْ سَبِّحْـهُ، لاَ تُزِغْ قُلُـوبَ و فَلْتَقُـمْ |
|
کاربرد |
برای هرکدام از مثال های زیر:
- احكام راء،
لام، الف و غنه ی اخفاء را از نظر تفخيم و ترقيق مشخص نمایید.
-
به
تلاوت قرآن با دقت در محل های تفخيم و ترقيق گوش دهید.
-
سعی
کنید تلاوت خودتان از هریک از مثال ها با رعایت احکامی که
در این بخش فراگرفتید را ضبط کنید.
﴿وَلاَ
يَنفَعُكُمْ نُصْحِي إِنْ أَرَدتُّ أَنْ أَنصَحَ لَكُمْ إِن كَانَ اللّهُ يُرِيدُ
أَن يُغْوِيَكُمْ هُوَ رَبُّكُمْ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ﴾ (هود 34) (مثال
اول)
﴿وَالْفَجْرِ
* وَلَيَالٍ عَشْرٍ * وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ * وَاللَّيْلِ
إِذَا يَسْرِ * هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ﴾ (فجر 1-5)
(مثال دوم)
﴿ وَلَقَدْ
يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِرٍ﴾ (قمر 22) (مثال
سوم)
﴿ فَقَالُوا
أَبَشَراً مِّنَّا وَاحِداً نَّتَّبِعُهُ إِنَّا إِذاً لَّفِي ضَلَالٍ وَسُعُرٍ﴾
(قمر 24) (مثال چهارم)
﴿وَمَا
يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلَا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ إِنَّ
ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ﴾ (فاطر 11) (مثال
پنجم)
﴿إِنَّا
أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ * فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ * إِنَّ
شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ﴾ (كوثر 1-3) (مثال
ششم)
﴿انطَلِقُوا
إِلَى ظِلٍّ ذِي ثَلَاثِ شُعَبٍ * لَا ظَلِيلٍ وَلَا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ *
إِنَّهَا تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ * كَأَنَّهُ جِمَالَتٌ صُفْرٌ﴾
(مرسلات 30-33) (مثال هفتم)
﴿ دَعْوَاهُمْ
فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ وَآخِرُ
دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ﴾ (يونس 10) (مثال
هشتم)
﴿ أَلَمْ
نَشْرَحْ لَكَ صَدْرَكَ * وَوَضَعْنَا عَنكَ وِزْرَكَ * الَّذِي أَنقَضَ ظَهْرَكَ
* وَرَفَعْنَا لَكَ ذِكْرَكَ * فَإِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً * إِنَّ مَعَ
الْعُسْرِ يُسْراً﴾ (شرح 1-6) (مثال
نهم)
﴿ وَمَثَلُهُمْ
فِي الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى
عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ﴾
(الفتح 29) (مثال دهم)
﴿ وَقُل
لِّلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا
يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ
عَلَى جُيُوبِهِنَّ﴾ (نور 31) (مثال
یازدهم)
﴿قَالَ
فِرْعَوْنُ مَا أُرِيكُمْ إِلَّا مَا أَرَى وَمَا أَهْدِيكُمْ إِلَّا سَبِيلَ
الرَّشَادِ﴾ (غافر 29) (مثال دوازدهم)
