اسلام، قرآن و تفسیر

فضایل آیة الکرسی وخواتيم سورۀ بقره

1- عَنْ أُبَىِّ بْنِ كَعْبٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «يَا أَبَا الْمُنْذِرِ أَتَدْرِى أَىُّ آيَةٍ مِنْ كِتَابِ اللَّهِ أَعْظَمُ». قَالَ: قُلْتُ: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ. فأعَادَ عَلَيْهِ فقُلْتُ: (اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَىُّ الْقَيُّومُ). قَالَ: فَضَرَبَ فِى صَدْرِى وَقَالَ: «وَاللَّهِ لِيَهْنِكَ الْعِلْمُ أَبَا الْمُنْذِرِ».

ابی بن کعب رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم خطاب به من فرمود: «ای ابوالمنذر! آیا می دانی کدام آیه قرآن کریم، بزرگتر است؟» گفتم: خدا و رسولش بهتر می دانند. آن حضرت صلی الله علیه وسلم دوباره سوالش را تکرار نمود. گفتم: آیة الکرسی است. رسول الله به سینه ام زد و فرمود: «ای ابوالمنذر! علم مبارکت باشد»[1].

2- وَعَنْهُ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ إِنَّ لِهَذِهِ الآيَةِ لِسَانًا وَشَفَتَيْنِ تُقَدِّسُ الْمَلِكَ عِنْدَ سَاقِ الْعَرْشِ».

از ابی بن کعب رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، این آیه (آیة الکرسی) لب و زبان دارد و کنار ساق عرش، پاکی ملک (خداوند) را بیان می کند».

3- وَعَنْ أَبِي أُمَامَةَ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «مَنْ قَرَأَ آيَةَ الْكُرْسِيِّ دُبُرَ كُلِّ صَلَاةٍ مَكْتُوبَةٍ لَمْ يَمْنَعْهُ مِنْ دُخُولِ الْجَنَّةِ إلَّا الْمَوْتُ».

ابوأمامه رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هر کس آیة الکرسی را بعد از نماز فرض بخواند، فقط مرگ است که مانع ورود او به بهشت می شود»[2]. (یعنی به محض اینکه بمیرد وارد بهشت می شود).

4- وفي قصة أبي بن كعب إخبارَ الشيطان «أَنَّ آيَةَ الْكُرْسِيِّ حِرْزٌ مِنَ الشَّيْطَانِ».

و در داستان ابی بن کعب رضی الله عنههم آمده است که شیطان گفت: اگر آیة الکرسی را بخوانید، چیزهای شما از شیطان حفاظت می‌شوند و نبی اکرم صلی الله علیه وسلم این مطلب را تایید نمود[3].

5- وفي قصة أبي أيوب الأنصاري قَولَ الغُولِ: "إِنِّى ذَاكِرَةٌ لَكَ شَيْئًا آيَةَ الْكُرْسِىِّ اقْرَأْهَا فِى بَيْتِكَ فَلاَ يَقْرَبُكَ شَيْطَانٌ وَلاَ غَيْرُهُ" فَقَالَ صلی الله علیه وسلم: «صَدَقَتْ وَهِىَ كَذُوبٌ».

همچنین در داستان ابو ایوب انصاری رضی الله عنه آمده است که شیطان به وی گفت: چیزی به تو می‌گویم؛ آیة الکرسی را در خانه‌ات بخوان؛ شیطان و هیچ چیز دیگری به تو نزدیک نمی شود. رسول الله صلی الله علیه وسلم بعد از شنیدن آن، فرمود: «در این مساله، راست گفته است و او بسیار دروغ می‌گوید»[4].

6- ومثله في قصة أبي هريرة وفيها قَول الشيطان "إِذَا أَوَيْتَ إِلَى فِرَاشِكَ فَاقْرَأْ آيَةَ الْكُرْسِىِّ مِنْ أَوَّلِهَا حَتَّى تَخْتِمَ. وَقَالَ: لَا يَزَالَ عَلَيْكَ مِنَ اللَّهِ حَافِظٌ وَلاَ يَقْرَبَكَ شَيْطَانٌ حَتَّى تُصْبِحَ فَقَالَ صلی الله علیه وسلم: «أَمَا إِنَّهُ قَدْ صَدَقَكَ وَهُوَ كَذُوبٌ».

و در داستان ابوهریره رضی الله عنه نیز آمده است که شیطان به وی گفت: هر گاه به خواب رفتی، آیة الکرسی را از اول تا آخر بخوان؛ در این صورت، از طرف خداوند نگهبانی برایت تعیین می گردد و تا صبح هیچ شیطانی به تو نزدیک نمی شود. رسول اکرم صلی الله علیه وسلم بعد از شنیدن این ماجرا، فرمود: «او به تو راست گفته است ولی باید بدانید که بسیار دروغگوست»[5].

فضایل دو آیه آخر سوره بقره

1- وَفِي حديث ابن عباس رضی الله عنه – السابق- قول الملك «أَبْشِرْ بِنُورَيْنِ أُوتِيتَهُمَا لَمْ يُؤْتَهُمَا نَبِىٌّ قَبْلَكَ فَاتِحَةُ الْكِتَابِ وَخَوَاتِيمُ سُورَةِ الْبَقَرَةِ لَنْ تَقْرَأَ بِحَرْفٍ مِنْهُمَا إِلاَّ أُعْطِيتَهُ».

در حدیثی که از ابن عباس رضی الله عنه روایت گردید، آمده است که فرشته به نبی اکرم صلی الله علیه وسلم گفت: تو را به دو نور مژده می‌دهم که به تو عنایت شده اند و به هیچ پیامبری قبل از تو عنایت نشده اند؛ آنها سوره فاتحه و آیات پایانی سوره بقره (دو آیه آخر) هستند؛ هر حرفی از آنها را که بخوانی، دعایت اجابت می شود[6].

2- عَنِ النُّعْمَانِ بْنِ بَشِيرٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «إِنَّ اللَّهَ كَتَبَ كِتَابًا قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ بِأَلْفَىْ عَامٍ أَنْزَلَ مِنْهُ آيَتَيْنِ خَتَمَ بِهِمَا سُورَةَ الْبَقَرَةِ وَلاَ يُقْرَآنِ فِى دَارٍ ثَلاَثَ لَيَالٍ فَيَقْرَبُهَا شَيْطَانٌ».

نعمان بن بشیر رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «خداوند دو هزار سال قبل از آفرینش آسمان ها و زمین کتابی نوشت و دو آیه از آن را نازل فرمود و با آنها سوره بقره را به پایان رساند؛ در هر خانه ای که سه شب خوانده شود، شیطان به آن خانه، نزدیک نمی شود»[7].

3- عن أبي ذر رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «أُعْطِيتُ هَذِهِ الآيَاتِ مِنْ آخِرِ سورة الْبَقَرَةِ مِنْ كَنْزٍ تَحْتَ الْعَرْشِ لَمْ يُعْطَهَا نَبِىٌّ قَبْلِى».

ابوذر رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «آیات پایانی سوره بقره از خزانه ای در زیر عرش به من عنایت شده اندکه به هیچ پیامبری قبل از من عنایت نشده اند»[8].

4- عَنْ عُقْبَةَ بن عَامِرٍ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «اقْرَؤُوا هَاتَيْنِ الآيَتَيْنِ فِي آخِرِ سُورَةِ الْبَقَرَةِ، فَإِنَّ رَبِّي أَعْطَانِيهِمَا مِنْ تَحْتِ الْعَرْشِ».

عقبه بن عامر رضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «این دو آیه پایانی سوره بقره را بخوانید؛ زیرا آنها را پروردگارم از زیر عرش به من عنایت فرموده است»[9].

5- عن ابن مسعود رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه وسلم: «مَنْ قَرَأَ الآيَتَيْنِ مِنْ آخِرِ سُورَةِ الْبَقَرَةِ كَفَتَاهُ».

ابن مسعودرضی الله عنه می‌گوید: رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «هر کس، دو آیه پایانی سوره بقره را بخواند، او را (از هر بدی) کفایت می نمایند»[10].

6- وَعن ابن مسعود أنه صلی الله علیه وسلم أُعْطِيَ (ليلة الإسراء) ثَلاَثًا، أُعْطِىَ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسَ وَأُعْطِىَ خَوَاتِيمَ سُورَةِ الْبَقَرَةِ وَغُفِرَ لِمَنْ لَمْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ مِنْ أُمَّتِهِ شَيْئًا الْمُقْحِمَاتُ» (أي الكبائر الموبقات المهلكات).

ابن مسعود رضی الله عنه می‌گوید: به نبی اکرم صلی الله علیه وسلم در شب اسراء، سه چیز، عنایت گردید: نمازهای پنجگانه، آیات پایانی سوره بقره و همچنین گناهان کبیره امتش که باعث ورود به جهنم می شوند، بخشیده شدند[11].

(امام نووی / می‌گوید: «هدف از بخشیده شدن گناهان کبیره این است که انجام دهندگان گناهان کبیره برای همیشه در جهنم نمی مانند به خلاف مشرکین که برای همیشه در جهنم به سر می برند؛ و هدف این نیست که صاحبان گناهان کبیره اصلا دچار عذاب نمی شوند؛ زیرا نصوص شریعت و اجماع اهل سنت این نکته را به اثبات می‌رسانند که بعضی از یکتاپرستان گناهکار، دچار عذاب می شوند». والله اعلم).

IslamQT.Com

اسلام-قرآن و تفسیر

============

ترجمه:عبدالقادر ترشابی

برگرفته شده از کتاب :فضایل  صحیح  آیات و سوره‌های قرآن کریم

نویسنده: فخرالدین بن زبیر بن علی محسنی