اسلام، قرآن و تفسیر

روشی ابداعی برای حفظ قرآن 3

اکنون درس سوم از سلسله درس های حفظ قرآن با روشی ابتکاری و بسیار آسان را خدمت قاریان و تمام کسانی که به حفظ قرآن اهمیت می دهند، تقدیم می کنیم. روشی که به آنان کمک خواهد کرد که قرآن را بدون استاد و معلم،  حفظ کنند و انشاءالله تعالی  آن را هرگز از یاد نبرند. این درس را نیز به سؤال و جواب خوانندگان عزیز اختصاص می دهیم.

خیلی از سؤالات در باره ی حفظ قرآن کریم و مشکلاتی که بسیاری در ابتدای کار حفظ کتاب خدا، از آن گله می کنند، مطرح است،  به همین دلیل است که می بینیم بعد از مدتی کار حفظ را رها می کنند.

در اینجا به بعضی از این سؤالات جواب خواهیم داد، البته بر این حقیقت تأکید می کنیم که  بهترین و ایده آل ترین راه برای حفظ قرآن این است که با  قلبی صادق و نیتی خالص به الله جل شأنه پناه ببرید؛ او خود مناسب ترین راه را برایتان انتخاب خواهد فرمود.

آیا این روش همان شیوه ی ایده آل( و رؤیایی من) است؟

هر انسانی روش خاص خودش را دارد، چون من از یکی از حافظان درباره ی روش حفظش  پرسیدم او فوراً به من گفت اگر کسی نبود که جلویش قرائت خود را تحویل دهم، نمی توانستم چیزی حفظ کنم. فرد دیگری بود که قرآن را با گشودن مصحف و به خاطر سپردن تصویر آیات با نگاه طولانی به قرآن حفظ کرده بود،  فرد سومی عادت کرده بود که قرآن را با تکرار حفظ کند، و یک آیه را صدها بار تکرار می کرد و بالاخره به خاطر می سپرد... بنابر این هرکس طریقه ی خاصی دارد که به آن عادت می کند، پس چه روشی رؤیایی و ایده آل است؟

لازم است که باور کنی که برای حفظ تنها یک روش خاص وجود ندارد، و(این طور نیست که) چون تو به این روش عادت داری پس روش توبهترین است، بلکه باید راههای دیگر را هم تجربه کرده و از آنها نیز استفاده نمایید.

اما من در طول این درسها روش حفظ سمعی(از طریق شنیدن) با استفاده از گوش کردن به تلاوت ترتیل ضبط شده ی آیات رابه خوانندگان عزیز  تقدیم می کنم، که این روش امتیازاتی دارد که بعضی از آنها را قبلاً بیان کرده ایم، از جمله اینکه این روش نیازی به معلم یا زمان و مکان خاصی ندارد، یعنی اینکه روشی باز و آزاد است.

به همین دلیل در ابتدا بعضی از خوانندگان با این روش زیاد مأنوس نمی شوند، امّا بعد از مدتی نه تنها  لذت و حلاوت بسیار عظیمی را احساس خواهند نمود بلکه از شنیدن تلاوت قرآن به شدت متأثر شده، و هر بار هنگام شنیدن آیات قرآن از ترس و خشیت خداوند خواهند گریست.

آیا حفظ قرآن نیازی به معلم یا شیخ واستاد دارد؟

برادر عزیزم من می توانم تجربه ی خود از حفظ را که بدون معلم انجام گرفت، در اختیارت بگذارم، من در این روش تنها متکی به گوش دادن قرآن بودم، که این کار فرایند حفظ را برایم بسیار آسان کرده بود، طوری که با این روش نیازی به زمان و مکان مشخصی احساس نمی کردم، بلکه هر زمان و مکانی برایم مناسب بود، و همین مرا وادار به آن کرد که از هر دقیقه از وقتم استفاده کنم.  

اما بسیاری یا شاید تمام علما  به این مهم معتقدند و تأکید می کنند که  وجود یک شیخ واستاد برای حفظ ضروری است، و شما نمی توانید بدون شیخ قرآن را حفظ کنید، یا احکام تجوید را کاملاً یاد بگیرید، مگر اینکه استادی به شما گوش دهد و اشتباهاتتان را اصلاح کند.  

من می گویم که این سخن هم درست است و هم نادرست! از این نظر، درست است که مسلمان نیاز به الگوی نیکو دارد ؛ یعنی کسی که خطا ها و اشتباهاتش را اصلاح کند، امّا اینکه تمام تکیه ی خود را بر شیخ قرار دهیم، نادرست است! پس اگر شیخ واستاد حافظ القرآنی در دسترس بود که بسیار خوب است! امّا آیا اگر شرایط کسی که نیت حفظ قرآن را دارد، برای شرکت در حلقه های حفظ  مناسب نبود، درست است که حفظ قرآن را رها کند و آن را فراموش نماید؟

بنا بر این ،تو می توانی در حفظ  ابتدا اعتماد به نفس داشته  و بر الله توکل کنی و سپس سعی داشته باشی که از آنچه از نوار قرآن می شنوی به دقت تقلید نمایی ، سعی کن صدایت را ضبط کرده بعداً به آن گوش دهی و خودت اشتباهاتت را  پیدا کرده ،آنها را تصحیح نمایی.

سپس هر وقت توانستی و شرایط برای دیدار با یک استاد حافظ قرآن ، فراهم شد، می توانی کمی از آنچه را که حفظ کرده و نزد او بخوانی و از او بخواهی که اشتباهات تجویدی شما  را تصحیح کند، اما در مورد اشتباهات لغوی باید گفت که سعی کنید که چنین اشتباهاتی نداشته باشد زیرا وقتی که شما به یک قرائت ضبط شده ترتیل گو ش می کنید، در حقیقت دارید به قرائت صحیحی گوش می دهید لذا باید با دقت هرچه تمام تر کار گوش دادن را انجام دهید و هر ارتعاش صوتی را که از استاد می شنوید به درستی تقلید کنید. اینجاست که معنای فرموده الله تعالی را درک می کنیم که می فرمایند: (وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآَنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ) [الأعراف: 204].  یعنی اینکه بر شما لازم است که  در هر حرفی که قاری قرآن می خواند کاملاً دقت و تفکّر کنید ، بهتر آن است که تمام احساس و درک خود را از قرآن و معانی آن متأثر نمایید.

چگونه می توانیم از برنامه  ریزی عصبی کلامی(NLP) در حفظ قرآن استفاده نماییم.

ما می توانیم از دانشهای عصر جدید استفاده کنیم و آنچه را دانشمندان غربی کشف کرده اند، برای خدمت به کتاب خداوند به کار گیریم ، یعنی آنان قدرت تمرکز و تسلط بر خود را برای جمع آوری ثروت وشهرت به کار می گیرند و ما قدرت تمرکز خود را برای فهم قرآن و حفظ آن و  رسیدن به موفقیت در  کسب رضایت الله تعالی و جمع آوری حسنات، به خدمت می گیریم!

متخصصان این شیوه(برنامه ریزی عصبی کلامی) بر پافشاری برای رسیدن به هدف تأکید می کنند و می گویند باید کاری را که هدف شماست ،در تمام زندگیتان دنبال کنید و تمام وقتتان را برای تحقق آن بدهید و تو نیز ای برادر عزیزم می توانی  قرآن را در دنیا و قیامت هدف زندگی خود قرار دهی. خود را تصور کن که کل قرآن را حفظ کرده ای، و در تمام زندگی با قرآن همراه هستی و با کتاب خدا زندگی می کنی، کتابی که شفا و دوای هر دردی است،  اطمینان و قدرت است.

تصور کن که داری خداوند را در حالی ملاقات می کنی که حافظ کلام او هستی ، آیا به راستی این شرف بسیار بزرگی نیست؟.... به همین ترتیب می توانی که  برای مغز و زندگی خود برای حفظ کتاب الهی، برنامه ریزی کنی .

کتاب هایی که ممکن است برای حفظ مفید باشند، کدامند؟

کتابهای موجود، بیشتر راهکارها و تجربیات صاحبان خود را برای آسان شدن حفظ توضیح می دهند، امّا هیچ کتابی وجود ندارد که تو را به حفظ وادار کند، بلکه چیزی که انسان را به حفظ وا می دارد، همانا اراده ی قوی و نیت صادقانه است، که مهم تر(و تأثیرگذارتر) از هر کتابی است.

چند سفارش و نصیحت

-                     سعی کن که هر روز کمی از قرآن را حتماً حفظ کنی، از قرآن دوری نکن و آن را مهجور نما

-                     هر آنچه را که حفظ کرده ای، در نماز مرور کن و این کار را مرتباً تکرار کن، که با این شیوه از نماز طولانی لذت خواهی برد.

-                     سعی کن همیشه قبل از خواب و بعد از بیداری از خواب، به معنای آیاتی که حفظ کرده ای فکر کنی، زیرا در این دو وقت، (عقل)ضمیر نا خودآگاه انسان به (عقل) ضمیر خود آگاه متصل می شود، و در نتیجه ی این کار خوابهایت نیز  دگرگون می شوند، درخواب خواهی دید که مشغول خواندن قرآن هستی ، آیا چیزی از این لذت بخش تر و جالب تر وجود دارد؟!

-                     اعتقاد جازم به این داشته باش که می توانی قرآن را حفظ کنی، و انشاءالله حتماً این کار را انجام خواهی داد.

IslamQT.Com

اسلام – قرآن و تفسیر

==============

ترجمه: عبیدالله

برگرفته شده از وب سایت تفسیر