احكام قرآن تأليف جصاص حنفي (305 هـ - 370 هـ)
اسم مؤلف:
أبو بكر، أحمد بن علىّ الرازى، مشهور به جصَّاص. و جصاص به معناي گچ ساز است.
وی از مفسرین قرن چهارم هجری به حساب می آید و در سال 370 هجری چشم از جهان فرو بست.
روش مؤلف در تفسیر احکام قرآن
این تفسیر از مهمترین تفاسیر فقهی به شمار می آید به خصوص در مذهب حنفی،
وی در تفسیر خویش بر مذهب حنفی ترکیز کرده و آن را ترویج داده، و از مذهب خویش دفاع می کند.
تفسیر امام جصاص شامل همۀ ی سوره های قرآن می شود ولی وی فقط از آیات متعلق به احکام سخن می گوید، و قرآن را بر اساس ترتیب سوره ها، و به شکل ابواب فقهی که زیر هر باب عناوین و مسائلی قرار داده شده است، تفسیر می کند.
فرو رفتن در مسائل فقهی
تفسیر احکام قرآن فقط در ذکر احکام فقهی مختصر نمی شود بلکه مشاهده می شود که او در بسیاری از مسائل فقهی و اختلافات بین مذاهب فرو رفته، و به ذکر ادله و مناقشۀ آنها می پردازد به همین سبب باعث شده تا کتاب تفسیرش به فقه مقارن شبیه تر باشد.
تعصب وی به مذهب حنفی
امام جصاص در حد بالایی به مذهب خویش متعصب بود تا جایی که گفته شده وی برای نصرت مذهب خویش به تأویل بعضی از آیات پرداخته است، و گفته شده است اگر کسی با کتاب وی را مورد بررسی قرار دهد به تعصب اش در بسیاری از مواقف پی خواهد برد.
وی به خاطر تعصب در مذهب حنفی ، با علماء دیگر مذاهب با الفاظی تند و شدید برخورد کرده که شایسته بود از آنها پرهیز می کرد.
تاثیر وی از عقیدۀ اعتزال
همچنین در خلال تفسیرش علاقۀ وی به عقیده معتزلی ها و تاثیر از آنها مشاهده می شود.
IslamQT.Com
اسلام-قرآن و تفسیر
============
مصادر: طبقات المفسرين - الأدنروي [ جزء 1 - صفحة 84 ] أبجد العلوم [ جزء 3 - صفحة 117 ] كشف الظنون [ جزء 1 - صفحة 1 ] هداية العارفين [ جزء 1 - صفحة 35 ] التفسير والمفسرون، للدكتور: محمد حسين الذهبي.
|