اسلام، قرآن و تفسیر

نامهای انبیاء و مرسلین در قرآن کریم

1- آدم ابوالبشر

گفته شده: نامهای پیغمبران همه عجمی است غیر از چهار تا: آدم، صالح، شعیب، و محمد. [1]

امام نووی در تهذیب خود گفته: در کتب تواریخ مشهور است که او هزار سال عمر کرد[2].

2- نوح؛

حاکم در المستدرک می گوید: بدین جهت نوح نامیده شد که بسیار بر خود می‌گریست، و نام او عبدالغفار می‌باشد. گفته: و بیشتر صحابه برآنند که او پیش از ادریس بوده است.

و در المستدرک از ابن عباس آمده که گفت: «خداوند نوح را در چهل سالگی به پیامبری برانگیخت، پس نهصدوپنجاه سال در میان قومش ماند که آنها را (به خداپرستی) دعوت می‌کرد، و بعد از طوفان شصت سال زندگی کرد تا اینکه مردم زیاد و پراکنده شدند».

3- ادریس؛ خداوند دربارۀ او چنین می فرماید:

) وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا(                                      (مریم / 57)

4- ابراهیم؛

در المستدرک از طریق ابن المسیب از ابوهریره آمده که گفت: ابراهیم پس از صد و بیست سال ختنه کرد، و در دویست سالگی وفات یافت.

نووی و غیر او قولی را حکایت کرده‌اند که: صدوهفتاد و پنج سال زندگی کرد. [3]

5- اسماعیل

 او بزرگترین فرزندان ابراهیم بوده است. [4]

6- اسحاق،

چهارده سال بعد از اسماعیل متولد شد، و صدوهشتاد سال عمر کرد.

7- یعقوب؛ صدوچهل و هفت سال زندگی کرد.

8- یوسف؛ در صحیح ابن حبان ضمن حدیثی از ابوهریره مرفوعاً آمده: «همانا کریم بن الکریم بن الکریم بن الکریم، یوسف بن یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم است».

و در مورد یوسف شش لهجه هست: به ضم و فتح و کسر سین، و با واو و همزه و ترک همزه. [5] و درست آن است که این اسم عجمی است و اشتقاق ندارد.

9- لوط؛ ابن اسحاق گفته: او لوط بن هارون بن آزر است، و در المستدرک از ابن عباس است که: لوط فرزند برادر ابراهیم است.

10- هود:

 کعب گفته: شبیه‌ترین مردم به آدم بود.

11- صالح:

گفته شده: صالح از عرب است، هنگامی که خداوند قوم عاد را هلاک کرد قوم ثمود پس از آنها به آبادانی پرداختند، پس خداوند صالح را به سوی آنان فرستاد، نوجوانی کم سن و سال؛ پس آنان را به خداپرستی دعوت کرد تا اینکه موهایش سفید و به بزرگسالی رسید.

و ابن حجر و دیگران گفته‌اند: قرآن دلالت می‌کند بر اینکه ثمود بعد از عاد بوده‌اند، همچنانکه عاد پس از نوح بوده است.

12- شعیب:

، او را خطیب الانبیاء می‌خواندند، و به دو امت مبعوث گردید: مدین و اصحاب الأیکه، او بسیار نماز می‌خواند، و در آخر عمرش نابینا شد.

و عده‌ای قائل بوده‌اند که: مدین و اصحاب الأیکه یک امت بوده است.

13- موسی؛ فرزند عمران بن یصهربن قاهث بن لاوی بن یعقوب÷ است، در نسبش اختلافی نیست، و نام او سریانی است.

و ابوالشیخ از طریق عکرمه از ابن عباس آورده که گفت: بدین جهت موسی نامیده شد که میان درخت و آب یافت شد، که در زبان قبطی (مو) به معنی آب، و (سا) درخت را گویند.

14- هارون: برادر همنسب او است؛ و بقولی برادر مادری او است، و به قولی: تنها برادر پدری است، کرمانی این دو قول را در عجایب خود حکایت کرده است. از موسی بلندتر بود، و بسیار فصاحت داشت، پیش از موسی درگذشت، و به مقدار سن موسی از او بزرگتر بود.

15- داود؛

نووی گفته: اهل تاریخ گفته‌اند: صدسال زندگی کرد که چهل سال آن را پادشاهی داشت و دارای دوازده فرزند شد[6].

16- سلیمان: فرزند او است، کعب گفته: او سفید تنومند نورانی، زیبا، خاشع و متواضع بود، و پدرش در بسیاری از امور با او مشورت می‌کرد، چون با وجود کم سن و سال بودن بسیار عالم و عاقل بود.

ابن جبیر از ابن عباس آورده که گفت: دو مؤمن بر تمام زمین پادشاهی کرده‌اند: سلیمان و ذوالقرنین؛ و دو کافر نیز: نمرود و بخت نصر.

تاریخدانان گویند: در سیزده سالگی زمام امور را به دست گرفت، و چهار سال پس از آن به ساختمان بیت‌المقدس پرداخت، و در پنجاه و سه سالگی درگذشت.

17- ایوب

و ابن عساکر حکایت کرده که: مادرش دختر لوط بوده، و پدرش از کسانی است که به ابراهیم ایمان آورده بود، و بنابراین او پیش از موسی بوده است.

18- ذوالکفل: گویند: فرزند ایوب بوده در المستدرک از وهب آمده که: خداوند پس از ایوب فرزندش بشربن ایوب را به پیغمبری برانگیخت، و او را ذوالکفل نامید، و او را امر کرد که مردم را به توحید فرا خواند، وی عمرش را در شام گذراند تا در سن هفتاد و پنج سالگی درگذشت.

19- یونس

گفته شده: او در زمان ملوک الطوایف فارسی بوده است. ابن ابی‌حاتم از ابومالک روایت کرده که او در شکم ماهی چهل روز ماند، و از جعفر صادق هفت روز روایت شده، و از قتاده است که: سه روز بوده، و از شعبی منقول است که گفت: هنگام چاشت او را بلعيد، و شب هنگام بیرون افکند.

20- الیاس

از ابن مسعود است که: الیاس همان ادریس است، و بزودی خواهد آمد، و الیاس با همزة قطع اسمی است عبرانی، و در آخر آن یاء و نون زیاد شده است.

21- الیسع، ابن جبیر گفته: او فرزند أخطوب فرزند عجوز می‌باشد.

22- زکریا؛ از نسل سلیمان بن داود بود، و پس از کشته شدن فرزندش به قتل رسید، و روزی که به متولد شدن فرزندش مژده داده شد نود و دو سال داشت.

 زکریا اسمی است عجمی، و در آن پنج لهجه هست، مشهورترین آنها مد است، و دوم: قصر، و در قراءتهای هفتگانه به این دو لهجه خوانده شده، و سوم و چهارم، زکریا به تشدید و تخفیف یاء، و پنجم: زکر مانند: قلم.

23- یحیی فرزند او است، و به نص قرآن نخستین کسی است كه یحیی نام گرفته، شش ماه پیش از عیسی متولد شد، و در کودکی به پیغمبری رسید، و مظلوم کشته شد.

24- عیسی فرزند مریم دختر عمران؛ خداوند او را بدون پدر آفرید، و مدت حمل او یک ساعت، و بقولی: سه ساعت، و بقولی: شش ماه، و بقولی: هشت ماه، و بقولی: نه ماه بوده است، و سن مادرش ده سال و بقولی پانزده سال بود، و در سی و سه سالگی به آسمان برده شد، و در احادیثی آمده: او حتما از آسمان فرود خواهد آمد و دجال را خواهد کشت و ازدواج خواهد کرد، و اولاد خواهد داشت، و به حج خواهد رفت و هفت سال در زمین خواهد ماند، و در کنار پیغمبر اکرمص دفن خواهد شد. و در صحیح است که: او چهارشانه سرخ بوده، انگار که تازه از حمام درآمده باشد.

و عیسی اسمی عبرانی یا سریانی است.

فایده

ابن ابی حاتم از ابن عباس آورده که گفت: کسی از پیغمبران نبوده که دو اسم داشته باشد مگر عیسی و محمد (صلى الله عليه وسلم).

25- محمد (صلى الله عليه وسلم) در قرآن با اسمهای متعددی نام برده شده از جمله: محمد و احمد.

فایده

ابن ابی‌حاتم از عمروبن مره آورده، گفت: پنج نفر پیش از آنکه متولد شوند نامیده شده‌اند: محمد (صلى الله عليه وسلم):

(وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ)            (صف / 6)

و یحیی:

(يَا زَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشِّرُكَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ يَحْيَى)                    (مریم / 7)

و عیسی:

(إِنَّ اللَّهَ يُبَشِّرُكِ بِكَلِمَةٍ مِنْهُ اسْمُهُ الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ) (آل عمران/45)

و اسحاق و یعقوب:

(فَبَشَّرْنَاهَا بِإِسْحَاقَ وَمِنْ وَرَاءِ إِسْحَاقَ يَعْقُوبَ)         (هود / 71)

راغب گفته: بدین جهت در بشارت عیسی خصوص اسم (احمد) آمده تا متوجه سازد که آن حضرت احمد = حمد کننده‌تر از او و پیغمبران پیش از او است.

IslamQT.Com 

 اسلام-قرآن و تفسیر

============

برگرفته شده از کتاب الاتقان فی القرآن، تألیف جلال الدین سیوطی