اسلام، قرآن و تفسیر

مريم مادر عیسی

مريم دختر عمران صديقه‌ي باكره و دختر عفيفه‌اي است كه در حجره‌ي فضيلت و پاكي تربيت يافت و پاك زيست. خداوند متعال در جاهاي متعددي از قرآن به تعريف و تمجيد از او پرداخته است. (وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِيهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِكَلِمَاتِ رَبِّهَا وَكُتُبِهِ وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ )[1] (تحريم: 12).

پدرش عمران مردي بزرگوار و دانشمندي فرزانه‌اي از دانشمندان بني اسرائيل بود. همسرش (مادر مريم) (به روايت ابن اسحق) عقيم بود نذر كرد اگر حامله شود فرزند خود را به خدمت بيت المقدس اختصاص مي‌دهد. خداوند دعاي او را استجابت نمود و به مريم حامله گرديد چون وضع حمل كرد، ديد آنچه از او جدا شده دختر است در حالي كه انتظار پسر مي‌كشيد تا به خدمت بيت المقدس اختصاص داده شود. از باب اعتذار و تأسف دست دعا به سوي خداوند بلند كرد و گفت: (قَالَتْ رَبِّ إِنِّي وَضَعْتُهَا أُنْثَى وَاللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا وَضَعَتْ وَلَيْسَ الذَّكَرُ كَالْأُنْثَى وَإِنِّي سَمَّيْتُهَا مَرْيَمَ وَإِنِّي أُعِيذُهَا بِكَ وَذُرِّيَّتَهَا مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ)[2] (آل عمران: 36). اما خداوند آن را نيكو پسنديد و به صورت نيكو پرورش داد و او مادرش را از شر شيطان مصون نگاه داشت.

مريم تحت كفالت زكريا

در حالي كه مريم طفلي صغير بود پدرش عمران از دنيا رفت، مريم به كسي احتياج داشت كه مراقبش باشد و او را پرورش كند، مادرش او را به مسجد برد و تسليم عابدان و پارسايان مقيم آنجا نمود، در مسئله كفالت او با هم اختلاف كردند. سرانجام زكريا كه پيغمبر آن عصر و شوهر خواهرش (و به گفته‌اي شوهر خاله‌اش) بود مسئوليت كفالت او را بعهده گرفت و به منظور قطع نزاع بر سر كفالت او به قرعه‌كشي روي آوردند كه قرعه به نام او درآمد.

حضرت مريم تحت كفالت حضرت زكريا قرار گرفت مكان شريفي در مسجد را به او اختصاص داد، كه هيچ كسي جز او وارد آن نمي‌شد. مريم در آنجا به عبادت خداوند و خدمت بيت‌المقدس مشغول بود. شب و روز از عبادت دريغ نمي‌كرد، تا آنجا كه در ميان بني اسرائيل بعنوان ضرب المثل صلاح و تقوا و صفات كريمه مشهور گرديد. حضرت زكريا در اثناي نگهداري و خدمت از مريم با امري عجيب مواجه شد. طعام و ميوه‌هايي نزد او مي‌يافت كه در بازار وجود نداشت و در آن اوقات وجودش غيرمعهود بود مثلاً ميوه تابستان را در زمستان و ميوه‌ي زمستان را در تابستان نزد او مي‌يافت از سر دهشت و تعجب از او سؤال مي‌كرد اين از كجا براي تو مي‌آيد؟ (فَتَقَبَّلَهَا رَبُّهَا بِقَبُولٍ حَسَنٍ وَأَنْبَتَهَا نَبَاتًا حَسَنًا وَكَفَّلَهَا زَكَرِيَّا كُلَّمَا دَخَلَ عَلَيْهَا زَكَرِيَّا الْمِحْرَابَ وَجَدَ عِنْدَهَا رِزْقًا قَالَ يَا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هَذَا قَالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشَاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ )[3] (آل عمران: 37).

نشأت و پرورش مريم باكره

حضرت مريم در محيطي آكنده از عفت و طهارت و به دور از گناه و محرمات پرورش يافت. در جوار مسجد مي‌زيست و عنايت خداوند همواره شامل حال او بود ملائكه نزد او مي‌آمدند و او را به مقامي رفيع مژده مي‌دادند مبني بر اينكه برگزيده‌ي زنان، و از هر گونه گناه و ناپاكي دور است و او را به فرزندي بزرگوار مژده مي‌دادند كه داراي شأني عظيم خواهد بود و در گهواره و در عمر كهولت با مردم سخن مي‌گويد و از صالحين و برگزيدگان خواهد بود و او را بر عبادت و قنوت بيشتر تشويق مي‌كردند.

مريم اين چنين بر طهرات و عبادت و به دور از آلودگي و گناه و رذايل پرورش يافت (وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِينَ (42) يَا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَاسْجُدِي وَارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ)[4] (آل عمران: 43-42).

IslamQT.Com 

 اسلام-قرآن و تفسیر

============

مرجع: کتاب پیغمبری و  پیغمبران در قرآن کریم، تألیف شیخ محمد علی صابونی، مترجم: محمد ملازاده.