اسلام، قرآن و تفسیر

 مرز ميان دريای شور و شيرين، توضیح همراه با تصاویر

قرآن کريم کتابی آسمانی است که برای هدایت انسانها از سوی خداوند پاکجلّ جلاله  نازل گردیده است.  این کتاب عظیم حاوی معجزات علمی عجيبی است که در اینجا فقط به بعضی از آن اشاره خواهم کرد .

 يقول تعالى: (وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا) [الفرقان: 53]

"او کسی است که دو در يا را در کنار هم روان ميسازد( وبر اثر وزن مخصوص, يعنی تفاوت درجۀ غلظت آب شور وشيرين, آميزۀ هديگر نميشوند) اين يکی شيرين است, وآن ديگر شور شور! خداوند در ميان آن دو حاجز ومانعی ايجاد کرده است که آنها را کاملاً از هم جدا ساخته است".

در قرآن كريم آيات بسياري است كه انسان را به تفكر در آفرينش آسمان و زمين و كوهها و درياها ونباتات و حيوانات و حشرات  دعوت مي كند و نظام تعجب  آوري را كه در هر يك از انواع حكم میكند، گوشزد مي فرماي

فيروز آبادی در فرهنگ خود چنين ميگويد:

حجر: منع, ودر اينجا به معنی مانع است, وبرزخاً, به معنی حاجز , مراد تفاوت درجۀ غلظت آب شور وشيرين , وبه اصطلاح وزن مخصوص است, يعنی حد فاصل را حجر محجور گفته شده است  که هر یک از محدوده آبهای مورد نظر (یعنی آب شیرین و آب شور و آب ترکیبی آنها) شرایط زیستی خاص خود را دارد، در صورتی که موجود زنده از آن بیرون برود و یا وارد آن بشود می میرد. البته حيوانات که در آنجا هستند  بنابر فطرت خود از آنجا بیرون نمی روند.

مناطق ريزش آبها

1ـ محل آب شيرين از طرف رود خانه

2ـ محل آب شور از طرف دريا

3ـ محل مانع ميان رودخانه و دريا, که اين را برزخ مي نامند 

در شکل بالا يک خليج و درحوض شوری آب آن را نشان داده شده است. در اين تصوير مي توانيم جدايی آب شيرين و شور را همانطوری که خداوند دانا در قرآن کريم بیان فرموده است  ببنيم.

در جاهـائـی کـه دو دريـای شـور و شـيـريـن (يعنی دريا و خور) به هم می رسند آب آنها بطور عمودی درجه به درجه در هم مخلوط می شود. وسط آنها یعنی نقطه ای است که صد درصد در هـم مخلوط شده اند، وغلظت آنها آنها پـنجاه پنجاه شده نقطه"برزخ" است. (برزخ مرز ناپیدا است كه اينطرف و آنطرف آن با هم فرق می کند). از "برزخ" رو به طرف دريا آب رفته رفته بطور عمودی شورتر می شود تا به نقـطه شوری صد درصد می رسد که آغاز دريای واقعی است. و برعکس از "برزخ"  رو بطرف خور بطور عمودی رفـته رفـته از شوری آب کاسته می شود تا به نقطه شيرينی صد درصد می رسد که همان خور واقعی است. از نقطه آب صد درصد شور دريا تا نقطه آب صد درصد شيرين حد فاصل ميان آنها" است.

در اعماق درياها برخی از موجودات هستند که اگر از حدود خود بيرون شوند هلاک خواند شد

(مرج )به معنی, سوی هم سر داده است . مجاور هم رها وروان کرده است( البحرين) مراد تمام آبهای شيرين جهان وتمام آبهای شور آن است که با وجود جزر ومد آب دريا ها که در شبانه روز دو مرتبه بر اثر جاذبۀ ماه  صورت ميگيرد, يعنی آبهی شيرين در ميان آبهای شور وبالعکس .

همانطوری که درتصویربالا ديده مي شود،آب دريا از بالای ديـوارِ مـيـان خود و اقـيـانـوس اطلس واقع در در ساحل کولمبيا وارد اقـيانـوس اطلس می شود، با گرمـا و شـوری و غـلظت کم و خصوصيات ويژه خود چند صد متر به اعماق می رود.و درآن عـمـق تعادل و توازان ايجاد می کند. و از بالا برمی گردد. این دو دریا در همین مرز با هم مخلوط میشوند و فراتر از مرز خود نمی روند. 

دانشمندان  دریا شناسی امروز بوضوح این پدیده را آشکار نموده اند, به گونه ای که تفاوت درجۀ غلظت آب شور وشيرين مشاهده مي شود, كه آميزۀ هديگر نميشوند و مانعي بين آنها قرار مي گيرد همانطوری که در تصویر بالا نشان داده شده است.

چيزی که توجه متفکران را به خود جلب می کند اشاره خداوند متعال به وجود دو موج در دريا ها است.  با تکامل تکنولوژی و فرستادن زیر دریایی های مخصوص به اعماق اقیا نو سها، دانشمندان متوجه گشتند که بعلت غلظت بیشتر آبهای واقع در اعماق درياها "در مقایسه با آبهای سطحی" دو نوع موج در درون آنها پدید می آید.

درياها نیز در واقع از دریاهای متعددی تشکیل شده اند که از نظر غلظت و ترکیب و شرایط زیستی و غیره با هم فرق میکنند، ولی برزخ یعنی مانع میان آنهاست و با هم مخلوط نمیشوند. این را انسان در عکس برداری ماهواره ای از درياها در قرن 19کشف كرد،  وقتی دید رنگ آبهای درياها با هم فرق میکنند آنها را بررسی کرد و دید که درياها در واقع از دریاهای متعدد تشکیل شده  که بهم وصل هستند .

 چنانکه دراين باره قرآن کريم می فرمايد: (إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآَيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ) [آل عمران: 190].مسلماً در آفرينش ( عجيب وغريب ومنظم ومرتب) آسمانها وزمين وآمد ورفت ( پياپی, وتاريکی وروشنی, وکوتاهی ودرازی) شب وروز, نشانه ها ودلائلی( آشکار برای شناخت آفريدگار وکمال ودانش وقدرت او) برای خرد مندان است.

در تصویر بالا مي توانيم جدايي آب شيرين و شور را همانطوری درياها ونيز آبهای داخل زمين که مصدرش باران می باشد با هم يکجا در حرکت هستند ليکن بدون هيچ تغيری در آميزش يکديگر چنانکه خداوند فرمود:(مرج البحرين هذا عذب فرات وهذا ملح أجاج)اين يکی شيرين است, وآن ديگر شور شور!

تصویری ليزری بيان گری بيرون شدن آبهای شيرين از اعماق خليج  Waquoitدر سبتمر 2002 بوده واين دائرۀ که به نظر می آيد نشان دهی آن مناطق است که از آن آبها شيرين بيرون می آيد 

موجها يا جريانهای آب در اعماق، به دليل تفاوت ميان غلظت لايه های آب ايجاد می شوند. آبی که غـلظت بالاتری دارد زيـرِ آبِ گرمتر که غـلظت کمتری دارد جريان پيدا می کند. تفاوت ميان غـلظـت لايه های آب نيز به آنها و غـلظت نمک آنها بستگی دارد. آب سرد نسبت به آب گرم از نمک بيشتر و غلظت بالاتری برخوردار است.

خداوند پاک فرمود: ( مرج البحرين) بيان گر حاجز ويا مانع ميان دو دريا می باشد اين خوب بوضوح ميرسد که خداوند متعال ( مرج البحرين ) گفت, ومرج النهرين نگفت . برای اينکه مرج النهرين, با يکجا شدن دو رود به ميان می آيد.

IslamQT.Com 

 اسلام-قرآن و تفسیر

============

بقلم: عبد الدائم الكحيل