اسلام، قرآن و تفسیر

قرارگاه خورشيد

(وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَهَا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ)[يس: 38]

 خورشيد به سوي قرارگاه خود در حركت است . اين ، محاسبه و اندازه‌گيري و تعيين خداي بس چيره و توانا و آگاه و دانا است .‏

در زمـان پيامبر اسلام محمد صلى الله عليه وسلم  و تا پيش از اختراع تـلـسـکـوپ کـسـی خورشـيدی و ماهی غير ماه و خورشيدی که می بينيم را نمی شناخت.  از زمـان اختراع و بکارگيری تـلـسـکـوپ (هـزار جهار صد سال پس) تا کـنون (در منظومه شمسی) دهـها مجرات کشف شـده است ولكن قرآن كريم در اين باره پيشتر از همه خبر داده بود.

خورشيد ستاره‌ای است از ستارگان رشته اصلي که 5 ميليارد سال از عمرش می‌گذرد. در حدود 109 برابر قطرى زمين كه در فاصله 150 ميليون كيلومتر زمين واقع شده است اين ستاره کروی شکل بوده و عمدتا از گازهای هيدروژن و هلوم تشکيل شده است. وسعت اين ستاره 1.4 ميليون كيلومتر (870000 مايل) است. جرم اين ستاره 7 برابر جرم يک ستاره معمولی بوده و همچنين 750 برابر جرم تمام سياراتی است که به دورش می‌چرخند. و 9،99 منظومه شمسى را تشكيل مى دهد.

 كلمه( مُـسـتـقـر) به معنی: جای ثابت و مشخصی است که شئ يا فـرد در آن است ضمن اينکه به اينطرف و آنطرف نيز رفت و آمد می کند. خورشيد همان قسم که آيه توصيف می کند در «مستقـر» خود در حرکت است.

(مستقـر) آن مـرکـز مـنـظـومـه شمسی است که جای ثابت و مشخص آن است. و حرکت آن از جمله حرکت آن در مداری در کهکشان راه شیری اسـت که با سرعـت 900000 کـيلومـتر در ساعت در آن در حرکت است و 225 ميليون سال طول می دهد تا آن را طی کند.

(بنابر عـلم نجوم: زمين مرکز جهان بود و خورشيد و سيارات بدور آن می چرخيدند. اين تئوری تا سال 1543  بقوت خود باقی بود. ولی قـرآن خورشيد را در (مستقـر) خود (که مرکز منظومه شمسی باشد) در حرکت بيان کرده است).

تشبيه خـورشـيـد بـه چـراغ بـه ايـن مـعنی است که خورشيد سوختی را می سـوزانـد و نـور و حرارت میدهـد. خـورشـيـد از عنصر هـيدروژن و هـليوم تشکـيـل شده. به دلـيل دمای بسـيار زياد درون آن، پيوسته بخشی از هـيدروژن می سوزد  و به هـلـيـوم تبديل می شود و مقادير زيادی نيز انرژی مانند حرارت و نور و تشعشعات آزاد می کند. و به اين ترتيب بمثابه چراغ می ماند.

حرارت دور برده شده است و متغير قرار داده شده. علاوه بر دور بردن حرارت خورشيد نيز دليلی برای عدم يکسانی حرارت قرار داده شده. حرارت (زمين) در چنگ خورشيد است و بطور نامحسوسی بطرف آن کشيده می شود. 

زمين در آغاز پيدايش و شکل گيری خود در نزديکی خورشيد بوده است. بعد دور برده شده و مداری تقريباً بيضی شکل برای آن در نظر گرفته شده تا به خورشيد دور و نزديک بشود و گرمای زمين متغير باشد.

منظور از "چگونه" دور بردن حرارت در آيه نيز "تا کجا بردنِ آن" است. که منظور اين است که زمين حساب شده از خورشيد فاصله داده شده است. يعنی اگر مثلاً دورتر برده می شد آبهای کمتری از سطح زمين تبخير می شد و يا اگر نزديکتر از آنچه هست قرار داده می شد آبهای بيشتری تبخير می شد، و وضعيت آب و هوائی زمين به گونه فعلی خود که بهترين وضع است نمی بود.

نقاط سياهی که روی خورشيد نظر مى آيد مناطقی هستند که سردتر از بقيه سطح خورشيد هستند. از آنجا که خورشيد به دور خود می چرخد (تقريباً هر 4 هفته يک دور به دور خود می چرخد)، گاهی آن نواحی از خورشيد روبروی زمين قرار می گيرند و گاهی نيز نيستند. وقتی روبروی زمين هستند گرمای کمتری به طرف زمين می آيد. و به اين شکل خود خورشيد نيز در عدم يکنواختی گرما نقش دارد.

چنانکه می بینیم فضا در اصل سیاه و تاریک است، هر چند نور و پرتو خورشید در فضا وجود دارد اما متجلی نیست، ولی آن بخشی از زمین که روبروی خورشید قرار دارد و روز نامیده می شود آن را متجلی می کند. که ارتفاع آن حدوداً 100 کیلومتر از جـو است. و با چرخش زمین و رفتن روز بجای شب، شب آن بخش متجلی پرتو خورشید را می پوشاند.

(وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ سَيُرِيكُمْ آَيَاتِهِ فَتَعْرِفُونَهَا وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ)[النمل: 93].

و بگو، "ستايش خدا را؛ او اثبات خود را به شما نشان خواهد داد، تا اينکه آنها را تشخيص دهيد. پروردگار تو هرگز از آنچه مى کنى غافل نيست.

IslamQT.Com 

 اسلام-قرآن و تفسیر

============

بقلم الداعية عبد الدائم الكحيل