اسلام، قرآن و تفسیر

                    مختصری از زندگانی  امام بزرگوار قرائت، حفص (رحمه الله)

نامش حفص بن سلیمان بن المغيرة أبو عمر بن أبي داود الأسدي الكوفي الغاضري البزاز است به حفیص هم شهرت یافته، علم قرائت را به طور ازبرخوانی و تلقینی از عاصم فراگرفت و خود، فرزند همسر  (ربیب) عاصم بود.( در خانه ی او تربیت یافته وبزرگ شده بود).

ایشان در سال نود هجری متولد شده اند.امام دانی می فرماید :حفص بن سلیمان همان کسی بود که قرائت عاصم را در بین مردم منتشر ساخت، مدتی در بغداد ماند و در آنجا قرائت را به مردم آموخت، سپس در مکّه نیز به همین کار مشغول گردید . یحیی بن معین درباره اش می گوید: تنها روایت صحیحی که از قرائت عاصم نقل شده همان روایت ابوعمر، حفص بن سلیمان است، ابوهشام رفاعی نیز گفته است:  حفص داناترین (شاگردان عاصم) به قرائت او بود، امام ذهبی نیز فرموده: او برخلاف علم حدیث در قرائت ،امام بزرگوار مورد اطمینان کامل و قابل اعتماد است.

 ابن المنادی می گوید: حفص بارها قرائت خود را نزد من خوانده است، و دانشمندان قبل از ما او را  در حفظ  بالاتر از ابوبکر بن عیاش می دانستند، و او را بسیار در ضبط حروفی که پیش عاصم خوانده مورد اعتماد دانسته اند، حتی می گفتند: قاریترین فرد (داناترین فرد به علم قرائت) در بین  تمام مسلمین است، قرائتی که او از عاصم فرا گرفته بود به سیدنا علی رضی الله عنه برمی گردد .

از  خود حفص روایت شده که گفت: به عاصم گفتم ابوبکر شعبه در قرائت با من مخالفت می کند وبه گونه ی دیگری می خواند، در جوابم فرمود: (قرائت شما دو نفر متفاوت است) من قرائتی را که از ابوعبدالرحمن السلمی و او از حضرت علی بن ابیطالب رضی الله عنه آموخته بود به تو آموخته ام و به ابوبکر، قرائتی را که از زر بن حبیش و او از حضرت عبدالله بن مسعود آموخته است، یاد داده ام .{ منظور ایشان این بوده که:بنابر این نگران این تفاوت در قرائت نباش که هر دویتان صحیح خوانده اید، یکی به ابن مسعود و دیگری به علی رضی الله عنهما ختم می شود که هردو به پیامبر صلی الله علیه وسلم می رسند. }

ابن مجاهد گفته است که: تفاوت بین قرائت او و ابن مسعود در روایت مشهور از آنها  به پانصد حرف می رسد، حفص خود بیان داشته که غیر از یک جا در هیج جای از قرائت عاصم با او مخالفت نکرده و عیناً قرائت وی را روایت نموده ام مگر در این آیه (^ الله الذي خلقكم من ضعف )  از سوره ی روم که حفص کلمه ی الله را با ضمّه و عاصم با فتحه خوانده است.

بسیاری از علما قرائت را به صورت ازبر خوانی و سماع(شنیدن)  از وی روایت کرده اند که از بین آنها می توان   حسين بن محمد المروزي وحمزة بن القاسم الأحول وسليمان بن داود الزهراني وحمدان ابن أبي عثمان الدقاق والعباس بن الفضل الصفار وعبد الرحمن بن محمد ابن واقد ومحمد بن الفضل زرقان وخلف الحداد وعمرو بن الصباح وعبيد بن الصباح وهبيرة بن محمد التمار وأبو شعيب القواس والفضل بن يحيى بن شاهي بن فراس الأنباري وحسين بن علي الجعفي وأحمد بن جبير الأنطاكي وسليمان الفقيمي را نام برد.

این امام بزرگوار و نابغه و حافظ  و راوی مشهور قرائت بر طبق صحیح ترین روایات در سال صد و هشتاد هجری دار فانی را وداع گفت.

IslamQT.Com

سایت جامع تفاسیر اهل سنت وجماعت

======================

ترجمه: عبیدالله