اسلام، قرآن و تفسیر

مراحل شكل گيری باران

(اللَّهُ الَّذِي يُرْسِلُ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَاباً فَيَبْسُطُهُ فِي السَّمَاءِ كَيْفَ يَشَاءُ وَيَجْعَلُهُ كِسَفاً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلالِهِ فَإِذَا أَصَابَ بِهِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ إِذَا هُمْ يَسْتَبْشِرُونَ) (الروم:48)  خدا کسی است که بادها را وزان ميسازد وبادها ابرها را بر می انگيزند. سپس خدا آنگونه که بخواهد ابرها را در أسمان ميگستراند وأنها را به صورت توده هائی بالای يک ديگر انباشته و متراکم ميدارد و تو می بينی که از لابلای آنها بارانها فرو می بارد, وهنگامی که آن را بر کسانی از بندگانش می باراند, آنان خوشحال و مسرور ميگردند. دانشمندان ژئولوژی (زمين شناسان)با مطالعات كه  بر روی ابرها  انجام دادندبه اين نتيجه رسيدند كه چگونگی باران از ابرها دارایسيستم  خاصیمیباشد . هواشناسان در مورد تشكيل ابر ها مطالعات كرده اند تا نحوه توليد و ايجاد باران، را بيابن , یافته ها نشان می دهد که تکوين ابرها طی سه مراحل باران ايجاد می کند.

-  ( الله الذي يرسل الرياح فتثير سحاباً فيبسطه في السماء ..) ابتدا ابرها با نْيروي باد به حركت در مي آيند، قطعه هاي پراكنده و كوچك با نيروي باد به يكديگر فشرده شده و در يك منطقه تجمع مي يابند و ابرها را مي سازند.

ـ ( فتثير سحاباً فيبسطة في السماء كيف يشاء و يجعله كسفاً ) . خدا کسی است که بادها را وزان ميسازد وبادها ابرها را بر می انگيزند متصل بودن ابرهای كوچكتر به يكديگر متصل و ابرهای بزرگتر را تشكيل میدهند،و ابرها را برای جمع و مرتب شدن می چرخاند، تا كه  مقدار قطراتی كه از زمين بخار میشود در حدود0.01 ـ 0.02 ملي متر ، مي باشد و به همين ميزان اب از اسمان فرود مي ايد

ـ: ( فترى الودق يخرج من خلاله ): و بعد می بينی که از ميان آنها قطره بيرون می آيد، اين ابرها روی هم متراکم می شوند. وقتی ابرهای كوچكتر به هم میپيوندند و ابرهای بزرگتر را تشکيل می دهند در ابرهاي بزرگ حركت و رشد عمودی به سمت بالا صورت گرفته كه اين پديده در مركز ابرها بيشتر از لبه ها و كناره هاي آن رخ میدهد. و قطره های آب، بزرگتر و سنگين تر شده و حركت رو به بالاي آنها متوقف میشود و به صورت قطره هاي باران و تگرگ فرود میآيند و در مسير سقوط خـود با ميليونها ذره های ديگر آب برخورد می کنند که جذب آنها می شود و رفته رفـته بزرگ و بزرگ تر می شوند. تا اينکه به  پائين ابر می رسند و آن را ترک می کنند ، پس از ترک ابر نيز در مسير خود  با قطره های کوچکتری که پيش از آنها از ابر جدا شده اند برخورد مى کنند.                                                        

ـ خداوند متعال ازابرهای کوه مانند ريزه های يخ فرو می فرستد:

( ألم تر أن الله يزجي سحاباً ثم يؤلف بينه ثم يجعله ركاماُ فترى الودق يخرج من خلاله و ينزل من السماء من جبال .. آيا نمی بينی خدا ابرها را برای جمع و مرتب شدن می چرخاند، بعد آنها را با هم مألوف می کند، بعد آنها را روی هم انباشته می کند، و بعد می بينی که از ميان امتداد آنها قطره بيرون می آيد. و از ابرهایک وه مانند که ريزه های يخ دارند نيز با چرخاندن آنها ....) همانطور که در آيه ذکرشده است,در اصل ريـزه های يـخ اسـت کـه در بـخـش بالائی ابـر است، دانه هاي باران از ابر جدا می شوند و در قسمت فوقانی هوا به جبه سردی بر خورد میكنند و يخ میزنند و سپس طوهانهاي كوبنده اين دانه ها را مجددا به بالا پرتاب مي كنند و بار ديگر اين دانه ها به داخل ابر میروند ولايه ديگری اب رویان مینشيند كه به هنگام جداشدن از ابر مجددا يخ میزنند. همين كه تگرگ از قسمت سرد ى ابر فرو مي ريزد يعنی همان جايي كه بلورهاي يخ در آن تشكيل میشود، ابرها باردار مي شوند و قطره هاي آب با تگرگ به هم برخورد كرده يخ مي زنند و باقیمانده گرمای خود را از دست میدهند. سطح تگرگ گرمتر از اطراف خود بلور است. وقتی تگرگ با بلور يخ مجاور وپيوست میشود يك پديده مهم رخ می دهد.

كلاً الكترونها هميشه از ناحيه سردتر به نقطه گرمتر حركت مي كند. در همين حال وقتي قطره هاي خيلی سرد و يخ زده در تماس با يك دانه تگرگ قرار میگيرند همين پديده رخ میدهد و از اين رو تگرگها بار منفی گرفته و قطرات بسيار سرد يخ بار مثبت مي گيرند و در برخورد با تگرگ خرد و متلاشی میشوند حال ذرهای خرده شده يخ سبكتر شده و به لايه هاي بالايي ابر صعود مي كنند و تگرگ با بار منفی باقیمانده و در لايه هاي . تا جائی که وزن آنها قدری سنگين می شود کـه بـاد ديگـر نمی تواند آنـهـا را با جـريـان خود به بالا ببرد و در نتيجه سقوط می کنند. 

در ابـر ها  جريان برق مثبت و منفی می باشد:

بنابراين لايه های زيرين ابر كلاً دارای بار منفی بوده و سپس اين بار منفی به صورت برق به زمين تخليه میگردد. و مخصوصاً ذره های يخی موجود، در ابر، بالا و پائين برده می شـوند کـه باعـث ايجـاد جـريان مثبت و منفی برق می شود. نتيجه مي گيريم كه تگرگ نقش مهمی در توليد برق دارد.

IslamQT.Com

اسلام-قرآن و تفسیر

===========

هارون يحيى