چرا خداوند دنیا را به مثال آبی که از آسمان فرود می آید تشبیه می کند؟
الله سبحانه و تعالی در آیات زیر دنیا را به مثال آبی که فرود می آید تشبیه می کند، و می فرماید:
إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّى إِذَا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَنْ لَمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ (يونس:24).
«جز اين نيست كه مثل زندگاني دنيا مانند آبي است كه آن را از آسمان فرو ريختيم، پس با آن آب رستنيهاي زمين درهم آميخت، از آنچه مردم و چهارپايان ميخورند، تا آنگاه كه چون زمين پيرايه خود را بر گرفت و آراسته گرديد، و ساكنان آن پنداشتند كه بر آن توانا هستند، بناگاه فرمان ما شبي يا روزي به زمين آمد پس آن را مانند زراعت از بن بريده گردانيديم كه گويي ديروز وجود نداشته است، اينگونهآيات را براي مردمي كه انديشه ميكنند به روشني بيان ميكنيم».
وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِرًا (كهف:45).
«و براي آنان زندگي دنيا را مثل بزن، که مانند آبي است كه آن را از آسمان فروفرستاديم؛ سپس گياه زمين با هم درآميخت، پس آخر كار چنان درهم شكسته شد كه بادها پراكندهاش كردند، و خدا همواره بر هر چيز تواناست».
حال چرا خداوند این تشبیه را برای زندگانی دنیا برگزیده است؟
اگر به معانی دو آیه ی بالا دقت کنیم، نتائج زیادی می توان از این تشبیه قرآنی استنباط کرد، که پاسخ سؤال را نیز می توان در آن یافت؛ که ما نیز در ذیل به بعضی از آنها اشاره خواهیم کرد.
* برای اینکه آب دارای قرار و آرامش نیست، و بیشتر وقتها در حال حرکت و گذر است، بدین صورت دنیا نیز در حال گذر و سپری شدن است.
* آب باران قطره قطره می بارد و یک باره به راه می افتد و طولی نمی کشد که در زمین فرو می رود، مال دنیا نیز بدین صورت است قطره قطره جمع می شود و یک باره نیز از بین می رود.
* آب را اگر نگه داری گندیده می شود، همچنین دنیا نیز اگر کسی به آن بچسپد بدبخت و ذلیل خواهد شد.
* آب در یک مکان زیاد جمع می شود و در مکان دیگر اندک، همچنین دنیا نیز در دست بعضی افراد زیاد، و در بعضی دیگر اندک وجود دارد.
* کسی جز خداوند قادر نیست که باران را فرود آورد همچنین رزق روزی در دنیا نیز چنین است.
* همه آبهای که جمع می شوند صاف و زلال نیستند، بلکه بعضی از آنها گل آلود هستند، همچنین در مال دنیا نیز حلال و حرام و مختلط (بین حلال و حرام ) وجود دارد.
* نوشیدن آب به مقدار نیاز سبب رفع تشنگی می شود و به مقدار زیاد باعث بیماری می شود، دنیا نیز چنین است، به مقدار نیاز سبب سعادت انسان می شود.
* زراعت با آب زیاد نابود می شود، و قلب نیز با مال زیاد سست و ضعیف می شود.
* آب نجاست را بر طرف می کند، مال حلال نیز گناهان را محو می کند. خداوند می فرماید: {خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا} [التوبة: 103].
* آب می تواند سبب افزایش ثمرات و برکات شود، و می تواند سبب هلاکت ثمرات شود، و همچنین مال دنیا با درست استفاده کردن می تواند سعادت شخص را قلم بزند، و بر عکس.
به این مقدار از نتائج تشبیه دنیا به آب بسنده می کنیم، و امیدواریم که دوستان با تفکر بیشتر در این آیات استنباطهای بیشتری کسب کنند.
IslamQT.Com
اسلام-قرآن و تفسیر
============= |