اسلام، قرآن و تفسیر

درس ها و عبرت هایی از داستان حضرت داود علیه السلام

درسهایی از این داستان

الحمد لله والصلاة و السلام على رسول اللَّه ومن ولاه، أما بعد:

اینک بعضی از درسها و فوایدی را که از داستان داود علیه السلام گلچین و انتخاب نموده ام را به شما تقدیم می کنم:

1-                جلوه هایی از تفضل خداوند بر بندگانش:

غیر از انسانهای لجوج کسی نعمت های  خداوند  بر عموم بندگان، به خصوص بر انبیاء علیهم السلام  و دوستان خدا را منکر نمی شود . خداوند حضرت داود علیه السلام را به طور خاص مورد تفضل خود قرار داده است و این بخشش را در مظاهر و مصداق های زیر ظاهر فرموده است:

-                     کوهها و پرندگان را برای ایشان رام فرمود تا با آنحضرت به ذکر و تسبیح خداوند بپردازند

-                     آهن را در دستان او مانند خمیر نرم ساخته  تا هرچه می خواست بسازد.

-         به او توفیق تلاوت (کتاب خدا) زبور و پادشاهی عنایت کرده بود، یعنی خوبی دنیا و آخرت را یکجا به او ارزانی داشته بود. 

-                     قدرت جسمانی، حکمت در تعقل و عدالت در قضاوت را نیز به او داده بود.

-         به ایشان ذریت پاک و نیکوکار عنایت فرموده بود، : یعنی جانشینی چون سلیمان به داود بخشید. «وورث سليمان داود».

2-                شکرگزاری، نگهدارنده ی نعمت است.

شکر نعمت خداوند، آن را از نابودی حفظ کرده نعمت بیشتری را به سوی انسان جلب می کند، و مانع نقمت الهی می شود این است حکم خداوند عزیز و صاحب حکمت بی انتها.

به همین دلیل الله سبحانه و تعالی  فرموده : ﴿ وَإِذْ تَأَذَّنَ رَبُّكُمْ لَئِنْ شَكَرْتُمْ لأَزِيدَنَّكُمْ وَلَئِنْ كَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِي لَشَدِيدٌ ﴾ [إبراهيم: 7]( به یاد آرید آنگاه که پروردگارتان ( به بنی اسرائیل و بعد از آن به امت محمدی صلی الله علیه وسلم) اعلام فرمود که اگر شکر کنید نعمت ها را بر شما افزونی می بخشیم و اگر ناسپاسی کنید، همانا عذاب شدید خواهد بود.) البته کم هستند مردمانی که نعمت های خدا را بشناسند و بر نیاز خویش به منعم حقیقی (سبحانه وتعالی) اعتراف کرده، او را با قرار دادن و به کار بردن آن نعمت ها، در جایی که او امر فرموده، شکر گویند، درحالی که داود علیه السلام یکی از این بندگان شکر گذاربود، که مستحق تمجید از سوی الله تعالی شدند :  ﴿ اعْمَلُوا آلَ دَاوُدَ شُكْرًا وَقَلِيلٌ مِّنْ عِبَادِيَ الشَّكُورُ ﴾ [سبأ: 13].

3-                بنی اسرائیل شکر نعمت های خداوند را ، به جا نیاوردند.

یهود نعمت خداوند  یعنی فرستادن تورات را سپاس نگفتند، آن را تحریف کرده، تغییر دادند و به محتوای آن عمل نکردند. نعمت آمدن پی در پی پیامبران الهی در بین خود را نیز شکر نگفتند و در زمان حیات و بعد از وفات انبیا علیهم السلام ، آنان  را آزار و اذیت و بعضی را نیز شهید کردند.

یکی از این پیامبران الهی داود علیه السلام بود که از بین خود آنان برخاسته بود ، که او را شورشی و ظالمی که خونریزی را دوست دارد و می خواهد پادشاهی خود را بر جمجمه های انسانهایی که کشته بنا نهد، خواندند ، اگر می خواهید  توضیحات بیشتری در این باره بدانید به تورات(عهد قدیم) سفر پادشاهان (از 5 تا 20) مراجعه کنید.

 همچنین یکی از تهمت های دروغینی که به پیامبر خود نسبت دادند،این بود که گفتند داود علیه السلام ، زن همسایه اش را مخفیانه در حالی دیده است که غسل می کرده، به شدت عاشق او شده  وشوهر آن زن را به یکی از جنگ ها می فرستد و به فرمانده ی لشکر دستور می دهد که آن مرد را در صف اول نبرد قرار دهد، تا شاید درجنگ کشته شود و او بتواند با همسرش ازدواج کند، البته توراتی که یهودیان خود آن را با دست خویش نوشته اند پر از این سخنان ابلهانه است  که چشم و گوش خوانندگان از شنیدن و خواندن آنها شرم دارد.

هیچ پیامبری از بی ادبی آنان در امان نمانده است، حتی به خداوند هم دروغ ها و افتراها بسته اند، فتعالى اللَّه عما يقولون علوًا كبيرًا.(بدون شک الله از آنچه می گویند بی نهایت بالاتر و عظیم تر است و از آن گفته ها مبری و پاک است)

از این روست که الله تعالی به ما هشدار می دهد که مبادا مانند آنان باشیم و گاه به صراحت و گاه با کنایه این را به ما گوشزد می فرماید.

4-                بهترین روزی که انسان می خورد همان است که حاصل دسترنج خود او باشد.

این هم پندی است که  از داستان سیدنا داود علیه السلام آموختیم ، زیرا او علیرغم اینکه خلیفه خدا بر زمین و پادشاه ملتی بود  و حکومت بسیار وسیع وبزرگی برآن داشت ، باز هم تنها از دست رنج خویش می خورد: ﴿ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ ﴿ 10﴾ أَنِ اعْمَلْ سَابِغَاتٍ وَقَدِّرْ فِي السَّرْدِ ﴾ ایشان زره درست می کردند و می فروختند و و از این راه روزی خود را به دست آورده، می خوردند.

در صحیح بخاری آمده است که پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمودند: ( ما أكل أحد طعامًا قط خيرًا من أن يأكل من عمل يده، وإن نبيَّ اللَّه داود عليه السلام كان يأكل من عمل يده ) (انسان هرگز رزقی بهتر از دست رنج خود نخورده است، پیامبر خدا داود علیه السلام از دست رنج خود می خورد.) پیامبران و بندگان صالح خداوند چنین بوده اند، بعضی چوپان ، و بعضی مانند حضرت زکریا علیه السلام نجار بوده اند، برخی مانند حضرت نوح (علیه السلام) مدت زیادی مشغول کار نجاری و چوب بری بوده اند بعضی از آنان کار تجارت می کرده اند و در کوچه و بازار خرید و فروش می پرداخته اند. بزرگان صحابه رضی الله عنهم بعضی با دست خود کار  می کرده اند ؛ وسایل را بر دوش خود جابجا می کرده اند تا قوت روزانه خود را به دست آورند و از مال خویش صدقه بدهند چرا که پیامبر صلی الله علیه وسلم آنان را به کار و کسب روزی رهنمون کرده بود . حتی اگر آن کار هیزم جمع کردن هم باشد، باعث ذلت و خواری نیست و بهتر از آن است که  انسان از دیگران بخواهد ، حال چه به او چیزی بدهند ، چه ندهند.

احادیث پیامبر صلی الله علیه وسلم در این باب به تواتر رسیده اند ، کردار صحابه رضوان الله علیهم نیز گواه بر این مدعاست، که آن حضرات به  طور متناوب مدتی برای شنیدن فرموده های پیامبر صلی الله علیه وسلم در خدمتش می نشستند و مدتی را به طلب رزق می رفتند، جای تعجب است که این حقیقت از بسیاری از جوانان ما که ادعای طلب علم داشته و آن را پیشه ی خود ساخته اند  چنان پوشیده مانده است ، که سربار دیگران گشته اند. (لا حول ولا قوة إلا بالله.)

یکی از معجزات حسی این بود که خداوند آهن را برای سیدنا داود علیه السلام نرم  و مطیع فرموده بود و آن را به هر شکل که می خواست در می آورد  و این یکی از آیات و نشانه های خداوند در هستی است که دلیل بر قدرت و عظمت الله سبحانه و تعالی است ، همان ذاتی که آتش را برای ابراهیم سرد و سلامت نمود و آب را تبدیل به سلاحی مرگبار برای غرق فرعون و نجات موسی قرار داد همان ذات، آهن را برای داود نرم ساخت. بدین ترتیب تمام لشکریان آسمانها و زمین از آن خداوند است،  و هر چه بخواهد انجام می دهد و بر می گزیند اما بیشتر مردم از این حقیقت نا آگاهند.

یکی از موارد مفید همانی است که  شيخ عبد الرحمن السعدي رحمه اللَّه  ذکر کرده و تفسیراین آیه "﴿ يَا دَاوُدُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الأَرْضِ ﴾  می گوید ( این آیه حاکم را از حکم نمودن به آنچه که خود درباره مردم می داند نهی می فرماید؛ زیرا اگر ممکن  می بود که حاکمان طبق اطلاعات شخصی خود نسبت به مردم، بر آنها حکم صادر کنند، وقتی می خواستند دوستان خود را نگه داشته و دشمنان خود را از بین ببرند، بر آنچه حکم می کردند دلیل می آوردند و مشابه این کار ها را انجام می دادند.

 از گروهی از صحابه از جمله ، حضرت ابوبکر صدیق رضي اللَّه عنه است، نقل شده است که  فرمودند: اگر کسی را در حال انجام گناهی که حدی از حدود خداوند برآن جاری است ببینم هرگز او را بازداشت نخواهم کرد مگر اینکه کسی دیگر غیر از من علیه او شهادت بدهد.

همچنین روایت است که زنی پیش عمر –رضی الله عنه- آمد  و به او گفت: برای من علیه فلان کس حکم صادر کن زیرا تو میدانی که  چقدر از حق من بر گردن اوست. عمر رضی الله عنه در جوابش فرمود: اگر می خواهی برایت در دادگاه شهادت می دهم ، اما حکم صادر نمی کنم.

در صحیح امام مسلم نیز به روایت ابن عباس رضی الله عنه آمده است که (مختصر ان این است ):  (قضى بيمين وشاهد) :پیامبرصلی الله علیه وسلم همیشه با قسم و یا شاهد حکم می فرمودند.( نه از روی اطلاعاتی که خودشان در مورد مردم داشتند).

من نیز می گویم :  ( احکام قضایی اسلام مزین به چنان مروارید های ناب مانند پاکی ، عدالت و احترام به حقوق دیگران  وحتی احترام به  حقوق غیر مسلمانان است که ذکر آنها در این مجال تنگ نمی گنجد، پس به همین اندازه بسنده می کنم و از الله می خواهم که به من  با آنچه نوشتم ، و به شما  با آنچه خواندید  نفع برساند و تا آن روز که یقین به سراغمان آید  به ما ثبات در دین و استقامت بر حق عنایت فرماید. تا دیداری دیگر شما را به خدا می سپارم .    

IslamQT.Com

اسلام – قرأن و تفسیر

===========

ترجمه: عبیدالله

مؤلف: شیخ عائض بن عبدالله القرنی