اسلام، قرآن و تفسیر

سوال و جواب آن در قرآن کریم(181-210)

س181-داستان مائده(سفره ی آسمانی) چیست؟ آیه ی آن را ذکر کنید.

ج- حواریون(اصحاب حضرت عیسی علیه السلام) گفتند: ای عیسی بن مریم آیا اگراز پروردگارت بخواهی، می تواند سفره ای از غذا از آسمان برایمان نازل فرماید؟ جواب حضرت عیسی این بود که  اگر به راستی به خدا به حقیقت ایمان دارند از عذاب او بترسند، حواریان گفتند: ما می خواهیم از آن مائده آسمانی بخوریم و با دیدن آن قلبمهایمان مطمئن گردد و بر نبوت تو یقین قطعی حاصل کنیم و بر این معجزه ی الهی شهادت دهیم که خداوند آن را به عنوان حجتی بر ما برای اثبات توحید و قدرت بی پایان خویش و حجت و دلیلی برای تو بر صدق رسالتت نازل فرموده است. عیسی بن مریم علیه السلام درخواست آنان را قبول فرمود و از پروردگارش جلّ و علا درخواست کرد و چنین گفت: پروردگارا سفره ی غذایی از آسمان برایمان نازل فرما تا روز نازل شدن آن را برای خود عید بگیریم وما و آیندگان بعد از ما آن روز را بزرگ داریم و نشانه و معجزه ای از سوی تو(ای الله) بر وحدانیتت و صدق رسالت من  باشد  و به ما توفیق حسن اطاعت خویش را عنایت فرما زیرا تو بهترین روزی دهندگانی.

الله تعالی فرمود: من سفره غذا(یی را که درخواست کردید) برایتان می فرستم امّا هر کس از شما(بعد از این معجزه ی عظیم) وحدانیت من و رسالت و نبوت عیسی علیه السلام را انکار نماید، من او را چنان عذاب سختی خواهم داد که هیچ یک از جهانیان چنین عذابی نبیند، سپس همانگونه که خداوند وعده فرموده بود مائده ای از آسمان نازل گشت.

آیات کریمه:      

وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ آمِنُواْ بِي وَبِرَسُولِي قَالُوَاْ آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ{111} إِذْ قَالَ الْحَوَارِيُّونَ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ هَلْ يَسْتَطِيعُ رَبُّكَ أَن يُنَزِّلَ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ قَالَ اتَّقُواْ اللّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ{112} قَالُواْ نُرِيدُ أَن نَّأْكُلَ مِنْهَا وَتَطْمَئِنَّ قُلُوبُنَا وَنَعْلَمَ أَن قَدْ صَدَقْتَنَا وَنَكُونَ عَلَيْهَا مِنَ الشَّاهِدِينَ{113} قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا أَنزِلْ عَلَيْنَا مَآئِدَةً مِّنَ السَّمَاءِ تَكُونُ لَنَا عِيداً لِّأَوَّلِنَا وَآخِرِنَا وَآيَةً مِّنكَ وَارْزُقْنَا وَأَنتَ خَيْرُ الرَّازِقِينَ{114} قَالَ اللّهُ إِنِّي مُنَزِّلُهَا عَلَيْكُمْ فَمَن يَكْفُرْ بَعْدُ مِنكُمْ فَإِنِّي أُعَذِّبُهُ عَذَاباً لاَّ أُعَذِّبُهُ أَحَداً مِّنَ الْعَالَمِينَ{115}( و [ياد كن] هنگامى را كه به حواريون وحى كردم كه به من و فرستاده‏ام ايمان آوريد گفتند ايمان آورديم و گواه باش كه ما مسلمانيم (111) [ياد كن] هنگامى را كه حواريون گفتند اى عيسى پسر مريم آيا پروردگارت مى‏تواند از آسمان خوانى براى ما فرود آورد [عيسى] گفت اگر ايمان داريد از خدا پروا داريد (112) گفتند مى‏خواهيم از آن بخوريم و دلهاى ما آرامش يابد و بدانيم كه به ما راست گفته‏اى و بر آن از گواهان باشيم (113) عيسى پسر مريم گفت بار الها پروردگارا از آسمان خوانى بر ما فرو فرست تا عيدى براى اول و آخر ما باشد و نشانه‏اى از جانب تو و ما را روزى ده كه تو بهترين روزى‏دهندگانى (114) خدا فرمود من آن را بر شما فرو خواهم فرستاد و[لى] هر كس از شما پس از آن انكار ورزد وى را [چنان] عذابى كنم كه هيچ يك از جهانيان را [آن چنان] عذاب نكرده باشم (115))المائدة

س182-  گفتگویی را که در روز قیامت بین خداوند و سیدنا عیسی علیه السلام به عنوان توبیخ قوم حضرت عیسی انجام خواهد شد، بیان کنید.

ج-الله سبحانه و تعالی در روز قیامت خواهند فرمود: ای عیسی بن مریم! آیا تو به مردم گفته بودی که من و مادرم را به جای الله، به عنوان معبود و خدای خود اختیار کنند؟ عیسی علیه السلام با تنزیه و تقدیس الله تعالی چنین جواب می دهد:من حق ندارم ونداشتم که غیر از حقیقت چیزی به مردم بگویم و اگر چنین چیزی گفته باشم تو به آن آگاه بوده ای زیرا چیزی بر تو ای پروردگار پوشیده نیست و تو آنچه را که در درون وجود  من است می دانی امّا من از ضمير وجود تو آگاه نیستم و تو بر هر آشکار و نهانی علم و احاطه داری . عیسی علیه السلام سپس ادامه می دهد:  ای پروردگار من! من جز آنچه تو از تبلیغ توحید و یکتاپرستی تو در عبادت به من وحی و دستور فرموده  بودی به آنان نگفته ام و تا زمانی که در بین آنان بودم بر اعمال و گفته هایشان گواه بودم و هنگامی که مدت ماندن من در زمین را به اتمام رساندی و مرا  زنده به آسمان بردی، تو بر اسرار نهان آنان آگاه بودی و تو بر همه چیز شاهد و گواهی و هیچ چیزی در زمین و آسمان بر تو پوشیده نمی ماند اگر بخواهی آنان را عذاب کنی؛ بندگان تو هستند، و تو احوالشان را بهتر می دانی، و با عدل خود هرگونه که بخواهی می توانی با آنان رفتار کنی و و اگر با رحمت خود نیز کسانی را که اسباب بخشش تو را به همراه آورده اند را ببخشی، تو ذاتی چیره دست و غالب و شکست ناپذیری و صاحب حکمت بیکران در تدبیر امور هستی. این آیات ثنا و مدح خداوند هستند و حکمت و علم و کمال مطلق او را بیان می کنند.    

وَإِذْ قَالَ اللّهُ يَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ أَأَنتَ قُلتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَأُمِّيَ إِلَـهَيْنِ مِن دُونِ اللّهِ قَالَ سُبْحَانَكَ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أَقُولَ مَا لَيْسَ لِي بِحَقٍّ إِن كُنتُ قُلْتُهُ فَقَدْ عَلِمْتَهُ تَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِي وَلاَ أَعْلَمُ مَا فِي نَفْسِكَ إِنَّكَ أَنتَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ{116} مَا قُلْتُ لَهُمْ إِلاَّ مَا أَمَرْتَنِي بِهِ أَنِ اعْبُدُواْ اللّهَ رَبِّي وَرَبَّكُمْ وَكُنتُ عَلَيْهِمْ شَهِيداً مَّا دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنتَ أَنتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ وَأَنتَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ{117} إِن تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبَادُكَ وَإِن تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّكَ أَنتَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ{118}( و [ياد كن] هنگامى را كه خدا فرمود اى عيسى پسر مريم آيا تو به مردم گفتى من و مادرم را همچون دو خدا به جاى خداوند بپرستيد گفت منزهى تو مرا نزيبد كه [در باره خويشتن] چيزى را كه حق من نيست بگويم اگر آن را گفته بودم قطعا آن را مى‏دانستى آنچه در نفس من است تو مى‏دانى و آنچه در ذات توست من نمى‏دانم چرا كه تو خود داناى رازهاى نهانى (116) جز آنچه مرا بدان فرمان دادى [چيزى] به آنان نگفتم [گفته‏ام] كه خدا پروردگار من و پروردگار خود را عبادت كنيد و تا وقتى در ميانشان بودم بر آنان گواه بودم پس چون روح مرا گرفتى تو خود بر آنان نگهبان بودى و تو بر هر چيز گواهى (117) اگر عذابشان كنى آنان بندگان تواند و اگر بر ايشان ببخشايى تو خود توانا و حكيمى (118))المائدة.

س183- معنای کلمه ی (یعدلون) در این آیه ی کریمه چیست؟

 الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِم يَعْدِلُونَ{1}( ستايش خدايى را كه آسمانها و زمين را آفريد و تاريكيها و روشنايى را پديد آورد با اين همه كسانى كه كفر ورزيده‏اند [غير او را] با پروردگار خود برابر مى‏كنند (1))الأنعام.

ج- (یعدلون) به معنای (یسوون) است یعنی غیر خدا را با او( برابر می پندارند) و با او شریک قرار می دهند.

س184- هُو َالَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُونَ{2}( اوست كسى كه شما را از گل آفريد آنگاه مدتى را [براى شما عمر] مقرر داشت و اجل حتمى نزد اوست با اين همه [بعضى از] شما [در قدرت او] ترديد مى‏كنيد (2)) الأنعام

در آیه ی فوق چه فرقی بین (أجلاً) و (أجلٌ مسمى) وجود دارد؟

ج- اجلاً : یعنی مدت ماندن شما در زندگی این جهانی( منظور عمر هر انسانی است)

أجلٌ مسمى: روز قیامت و رستاخیز است.

س185- معنای کلمه ی حقّ در آیه شریفه ی زیر چیست؟

  فَقَدْ كَذَّبُواْ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنبَاء مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ{5}( آنان حق را هنگامى كه به سويشان آمد تكذيب كردند پس به زودى [حقيقت] خبرهاى آنچه را كه به ريشخند مى‏گرفتند به آنان خواهد رسيد)الأنعام

ج- منظور از کلمه ی حق قرآن کریم است.

س186-  دلیل از بین رفتن و هلاک ملت های بزرگ چه بوده است؟ آیه  مربوط به آن را نیز ذکر کنید.

ج- سبب هلاکت و نابودی آنان گناهانشان بود.

 أَلَمْ يَرَوْاْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاء عَلَيْهِم مِّدْرَاراً وَجَعَلْنَا الأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنْشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِينَ{6}( آيا نديده‏اند كه پيش از آنان چه بسيار امتها را هلاك كرديم [امتهايى كه] در زمين به آنان امكاناتى داديم كه براى شما آن امكانات را فراهم نكرده‏ايم و [بارانهاى] آسمان را پى در پى بر آنان فرو فرستاديم و رودبارها از زير [شهرهاى] آنان روان ساختيم پس ايشان را به [سزاى] گناهانشان هلاك كرديم و پس از آنان نسلهاى ديگرى پديد آورديم)

س187- این آیه ی شریفه به چه مناسبتی نازل گردیده است؟

قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادةً قُلِ اللّهِ شَهِيدٌ بِيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لأُنذِرَكُم بِهِ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لاَّ أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَـهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ{19}( بگو گواهى چه كسى از همه برتر است بگو خدا ميان من و شما گواه است و اين قرآن به من وحى شده تا به وسيله آن شما و هر كس را [كه اين پيام به او] برسد هشدار دهم آيا واقعا شما گواهى مى‏دهيد كه در جنب خدا خدايان ديگرى است بگو من گواهى نمى‏دهم بگو او تنها معبودى يگانه است و بى‏ترديد من از آنچه شريك [او] قرار مى‏دهيد بيزارم)الأنعام

ج-  درباره ی مشرکان نازل شده، که به پیامبر صلی الله علیه وسلم گفتند: کسی را بیاور که به نبوت تو گواهی دهد زیرا(اکثر) اهل کتاب رسالت تو را انکار نموده اند.

س188- این آیه ی کریمه را توضیح دهید:

الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمُ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ{20}( كسانى كه كتاب [آسمانى] به آنان داده‏ايم همان گونه كه پسران خود را مى‏شناسد او [=پيامبر] را مى‏شناسد كسانى كه به خود زيان زده‏اند ايمان نمى‏آورند (20))الأنعام

ج- کسانی را که بدیشان تورات و انجیل داده ایم، محمّد صلی الله علیه وسلم را با تمام صفاتش که در کتاب هایشان آمده است مانند فرزندان خود می شناسند و همان گونه که انسان فرزندان خود را با دیگران اشتباه نمی گیرد محمّد صلی الله علیه وسلّم نیز آنچنان با دقت در کتاب های آنان توصیف شده است که  امکان مشتبه شدن او بر آنان وجود ندارد، امّا آنان از هواهای نفسانی خود پیروی کردند و با کفر به محمد رسول الله صلی الله علیه وسلم و دینی که آورده بود، خود را خسارتمند و زیانکار نمودند.

س189- ظالم ترین مردمان چه کسانی هستند؟

ج - وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِباً أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ{21}( و كيست‏ ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ بسته يا آيات او را تكذيب نموده بى ترديد ستمكاران رستگار نمى‏شوند (21))الأنعام.

کسی ظالم تر از آنان که به خدای تعالی دروغ می بندند نیست، بعد از اینان کسانی هستند که می پندارند در عبادت کسی را می توان برای الله تعالی شریک قرار داد یا کسانی که گمان می کنند که خداوند فرزندی یا زنی دارد یا دلایل و براهینی را که پیامبران خدا علیهم السلام را تایید می کند دروغ بپندارد ، بدون تردید ظالمانی این چنین که بر خدا دروغ می بندند رستگار نمی شوند و در دنیا و آخرت به خواسته های خود نخواهند رسید.

س190- انسان در روز قیامت چه چیزی را حمل کرده و به دوش خواهد کشید و بسیار بار گرانی برایش خواهد بود؟

ج- گناهان و جرایمی که در دنیا مرتکب شده است.

  قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَاء اللّهِ حَتَّى إِذَا جَاءتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُواْ يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلاَ سَاء مَا يَزِرُونَ{31}( كسانى كه لقاى الهى را دروغ انگاشتند قطعا زيان ديدند تا آنگاه كه قيامت بناگاه بر آنان دررسد مى‏گويند اى دريغ بر ما بر آنچه در باره آن كوتاهى كرديم و آنان بار سنگين گناهانشان را به دوش مى‏كشند چه بد است بارى كه مى‏كشند (31))الأنعام.

س191- إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ{36}( تنها كسانى [دعوت تو را] اجابت مى‏كنند كه گوش شنوا دارند و [اما] مردگان را خداوند [در قيامت] بر خواهد انگيخت‏سپس به سوى او بازگردانيده مى‏شوند)الأنعام. در این آیه تشبیهی وجود دارد آن تشبیه چیست؟

ج-  خداوند تبارک وتعالی کسانی را که  از دعوت رسول الله (صلی الله علیه وسلم) پیروی کرده اند، به زندگانی تشبیه کرده است که کلام او را با درک و فهم می شنوند و پند می گیرند، در حالی که کافران را به مردگانی شبیه می داند که توانایی شنیدن کلام الله تعالی را ندارند.

س192-آیا در دنیا تنها بنی آدم(انسانها) دارای زندگی اجتماعی هستند؟

ج- خیر تمام حیوانات و پرندگان و موجودات دیگر نیز مانند انسان دارای زندگی اجتماعی خاص خود هستند.

  وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ{38}( و هيچ جنبنده‏اى در زمين نيست و نه هيچ پرنده‏اى كه با دو بال خود پرواز مى‏كند مگر آنكه آنها [نيز] گروه‏هايى مانند شما هستند ما هيچ چيزى را در كتاب [لوح محفوظ] فروگذار نكرده‏ايم سپس [همه] به سوى پروردگارشان محشور خواهند گرديد)الأنعام

س193- خداوند  مدتی (به بندگانش )مهلت می دهد امّا آنان را (بدون کنترل و مواخذه و حساب و کتاب در دنیا و آخرت ) به حال خود رها نمی کند، آیه ای را که بر همین معنا دلالت دارد بیان کنید.

ج-  فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ{44}( پس چون آنچه را كه بدان پند داده شده بودند فراموش كردند درهاى هر چيزى [از نعمتها] را بر آنان گشوديم تا هنگامى كه به آنچه داده شده بودند شاد گرديدند ناگهان [گريبان] آنان را گرفتيم و يكباره نوميد شدند )الأنعام

س194- وظیفه ی پیامبران خدا عللیهم السلام چیست؟

ج- این است که اهل فرمانبرداری از خداوند را به نعمت های جاودانه بشارت دهند و اهل گناه را  از عذاب الهی بترسانند.

 وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ{48}( و ما پيامبران [خود] را جز بشارتگر و هشداردهنده نمى‏فرستيم پس كسانى كه ايمان آورند و نيكوكارى كنند بيمى بر آنان نيست و اندوهگين نخواهند شد)الأنعام

س195-وَلاَ تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِم مِّن شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ{52}( و كسانى را كه پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان مى‏خوانند در حالى كه خشنودى او را مى‏خواهند، مران از حساب آنان چيزى بر عهده تو نيست و از حساب تو [نيز] چيزى بر عهده آنان نيست تا ايشان را برانى و از ستمكاران باشى)الأنعام، سبب نزول آیه فوق چیست؟

ج- مشرکان به بدگویی فقیران مومن پرداخته و از پیامبر صلی الله علیه وسلم خواسته بودند  که آنان را از خود براند تا با او نشست و برخاست کنند، و پیامبر صلی الله علیه وسلم به خاطر حرصی که بر ایمان آوردن آنان داشت می خواست این خواسته را اجابت کند(امّا خداوند حضرت را فوراً از این کار منع فرمودند.).

س196- طبق آیه کریمه کلید های غیب چیست؟

وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ{59}( و كليدهاى غيب تنها نزد اوست جز او [كسى] آن را نمى‏داند و آنچه در خشكى و درياست مى‏داند و هيچ برگى فرو نمى‏افتد مگر [اينكه] آن را مى‏داند و هيچ دانه‏اى در تاريكيهاى زمين و هيچ تر و خشكى نيست مگر اينكه در كتابى روشن [ثبت] است)الأنعام.

ج- کلید های غیب یا همان خزانه های غیب را کسی جز خداوند تعالی نمی داند از جمله ی این گنجینه ها عبارتند از:

-    علم به زمان وقوع قیامت، باران ، آنچه در رحم هاست(ازجنین) ، آنچه انسان در آینده انجام خواهد داد یا به دست خواهد آورد و مکان مرگ انسان.

س197-  واژه (متقون) در آیه شریفه زیر دوبار ذکر شده است منظور از بار اول چه کسانی هستند و بار دوم برای چه کسانی به کار رفته است؟

 وَمَا عَلَى الَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَلَـكِن ذِكْرَى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ{69}( چيزى از حساب آنان [ستمكاران] بر عهده كسانى كه پروا[ى خدا] دارند نيست ليكن تذكر دادن [لازم] است باشد كه [از استهزا] پرهيز كنند)الأنعام .

ج-  بار اول : مومنان هستند(که خود تقوای خدا دارند) مراد از یتقون دوم: کفار هستند (که شاید مومن شوند و تقوا پیشه کنند واز تمسخر مومنان باز آیند)

س198- مطابق آیه شریفه زیر از بین انسانها چه کسانی از نعمت اطمینان و امنیت برخوردار هستند؟

الَّذِينَ آمَنُواْ وَلَمْ يَلْبِسُواْ إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَـئِكَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ {82}( كسانى كه ايمان آورده و ايمان خود را به شرك نيالوده‏اند آنان راست ايمنى و ايشان راه‏يافتگانند)الأنعام

ج- کسانی که خدا و رسولش را تصدیق کرده اند و بر شریعت الهی عمل می نمایند و ایمان خود را آلوده به شرک ننموده اند؛ در اطمینان و سلامتی به سر می برند و بر پیمودن راه حق توفیق یافته اند.

س199- منظور از  حجت خداوندی {(حجت ما) (حجّتنا)} در آیه کریمه زیر چیست؟

وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ{83}( و آن حجت ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم درجات هر كس را كه بخواهيم فرا مى‏بريم زيرا پروردگار تو حكيم داناست)الأنعام.

ج- همان استدلالی که ابراهیم علیه السلام با دیدن افول و پنهان شدن یکی پس از دیگری ستارگان و غیره ، بر وحدانیت خداوند آورد، حجت الهی برای او بود.

س200- آیه های کریمه ای را که از 18 پیامبر و نبی(علیهم السلام) سخن به میان آورده است، ذکر کنید.

ج-وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ{83} وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنَا وَنُوحاً هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ{84} وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ{85} وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطاً وَكُلاًّ فضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ{86}( و آن حجت ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم درجات هر كس را كه بخواهيم فرا مى‏بريم زيرا پروردگار تو حكيم داناست (83) و به او اسحاق و يعقوب را بخشيديم و همه را به راه راست درآورديم و نوح را از پيش راه نموديم و از نسل او داوود و سليمان و ايوب و يوسف و موسى و هارون را [هدايت كرديم] و اين گونه نيكوكاران را پاداش مى‏دهيم (84) و زكريا و يحيى و عيسى و الياس را كه همه از شايستگان بودند (85) و اسماعيل و يسع و يونس و لوط كه جملگى را بر جهانيان برترى داديم (86))الأنعام

س201-  این آیه شریفه را شرح دهید:

أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَـؤُلاء فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْماً لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ{89}( آنان كسانى بودند كه كتاب و داورى و نبوت بديشان داديم و اگر اينان [=مشركان] بدان كفر ورزند بى‏گمان گروهى [ديگر] را بر آن گماريم كه بدان كافر نباشند (89))الأنعام

ج- اینان پیامبرانی هستند که به ایشان نعمت هدایت و نبوت عطا کرده ایم، همانها که به ایشان کتاب عطا فرمودیم مانند صحف که به ابراهیم، تورات به موسی ، زبور به داود، و انجیل به عیسی علیهم السلام  دادیم همچنین به آنان فهم و درک عمیق این کتابها را نیز عنایت کردیم و این بزرگواران را برای ابلاغ وحی خود به مردم برگزیدیم پس ای رسول ما! اگر کافران قوم تو این قرآن را انکار نمایند، ما کسانی دیگر (یعنی بزرگواران مهاجرین و انصار و رهروان آنان تا روز قیامت) را نیز مأمور ایمان آوردن به آن نموده ایم که به قرآن و دین توکافر نیستند بلکه  به آن ایمان دارند و برآن پایبند و عامل هستند.   

س202- این آیه کریمه در باره چه کسی نازل شده ایت؟

وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِباً أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ{93}( و كيست‏ستمكارتر از آن كس كه بر خدا دروغ مى‏بندد يا مى‏گويد به من وحى شده در حالى كه چيزى به او وحى نشده باشد و آن كس كه مى‏گويد به زودى نظير آنچه را خدا نازل كرده است نازل مى‏كنم و كاش ستمكاران را در گردابهاى مرگ مى‏ديدى كه فرشتگان [به سوى آنان] دستهايشان را گشوده‏اند [و نهيب مى‏زنند] جانهايتان را بيرون دهيد امروز به [سزاى] آنچه بناحق بر خدا دروغ مى‏بستيد و در برابر آيات او تكبر مى‏كرديد به عذاب خواركننده كيفر مى‏يابيد)الأنعام

ج- درباره ی مسیلمه ی کذّاب و کسانی که گفتند که ما هم اگر بخواهیم قرآنی مانند این فرود می آوریم، نازل شده است.

س203- زنده ای که از مرده بیرون می اید و مرده ای که از زنده بیرون می شود، طبق آیه ی کریمه زیر چیست؟

 إِنَّ اللّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ{95}( خدا شكافنده دانه و هسته است زنده را از مرده و مرده را از زنده بيرون مى‏آورد چنين است‏خداى شما پس چگونه [از حق] منحرف مى‏شويد)الأنعام.

ج- زنده ای که از مرده بیرون می آید انسان وپرنده است که از نطفه و تخم بیرون می آیند و مرده ای که از زنده بیرون می آید، همان نطفه و تخم است که از بدن انسان و پرندگان خارج می شوند(و در ابتدا بی جان هستند و روح ندارند.)

س204- در آیه شریفه منظور از دو واژه ی مستقرّ و مستودع چیست؟

وَهُوَ الَّذِيَ أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ{98}( و او همان كسى است كه شما را از يك تن پديد آورد پس [براى شما] قرارگاه و محل امانتى [مقرر كرد] بى‏ترديد ما آيات [خود] را براى مردمى كه مى‏فهمند به روشنى بيان كرده‏ايم)الأنعام

ج-  خداوند برای شما محل استقراری را تعیین کرد که مدتی در آن بمانید که همان رحم های زنان است(که جنین تا وقت مشخصی در آن می ماند) و محل امانتی قرار داد که در آن نگاهداری می شوید و آن محل پشت مردان است.(که نسل بشر به اذن خدا، با این دو وسیله محفوظ وادامه می یابد م)

س205-  چه چیزی در زیتون و انار با هم شباهت دارد، و  چه چیزی در آن دو با هم متفاوت است؟

ج- این دو از نظر برگ با هم شبیه هستند و از نظر شکل و طعم و طبیعت کاملاً با هم متفاوتند.

وَهُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِراً نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبّاً مُّتَرَاكِباً وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهاً وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُواْ إِلِى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ{99}( و اوست كسى كه از آسمان آبى فرود آورد پس به وسيله آن از هر گونه گياه برآورديم و از آن [گياه] جوانه سبزى خارج ساختيم كه از آن دانه‏هاى متراكمى برمى‏آوريم و از شكوفه رخت‏خرما خوشه‏هايى است نزديك به هم و [نيز] باغهايى از انگور و زيتون و انار همانند و غير همانند خارج نموديم به ميوه آن چون ثمر دهد و به [طرز] رسيدنش بنگريد قطعا در اينها براى مردمى كه ايمان مى‏آورند نشانه‏هاست)الأنعام

س206- مراد از جمله ی ( خرقوا له بنين وبنات بغير علم ) در  آیه شریفه زیر چیست؟

وَجَعَلُواْ لِلّهِ شُرَكَاء الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُواْ لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ{100}( و براى خدا شريكانى از جن قرار دادند با اينكه خدا آنها را خلق كرده است و براى او بى هيچ دانشى پسران و دخترانى تراشيدند او پاك و برتر است از آنچه وصف مى‏كنند)الأنعام

ج- مراد کسانی است که گفتندعزیر فرزند خداست ، و آنان که حضرت عیسی علیه السلام را فرزند خدا نامیدند و فرشتگان خدا را دختران خدا خواندند، خداوند منزه و عالی تر و بی نهایت برتر از افترا و دروغی است که آنان می گویند.( تعالى الله عما يقولون علواً كبيراً)

س207- لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ{103}( چشمها او را درنمى‏يابند و اوست كه ديدگان را درمى‏يابد و او لطيف آگاه است)الأنعام. آیا ممکن است که چشمان انسان خدا را درک کرده و ببینند؟

ج- در دنیا دیدن خداوند (طبق آیه) امکانپذیر نیست، امّا در آخرت، رؤیت باریتعالی ممکن خواهد بود واین نعمت، مخصوص مومنانی است که وارد بهشت می شوند به دلیل این فرموده الله تعالی  در سوره ی (القیامه): {وجوه يومئذ ناضرة(22) إلى ربها ناظرة (23){آری در آن روز چهره هایی شاداب و مسرورند(22) و به (جمال) پروردگارشان می نگرند(23) }

س208-  معنای کلمه ی (دَرَسْتَ) در آیه ی کریمه ذیل چیست؟

وَكَذَلِكَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ{105}( و اين گونه آيات [خود] را گوناگون بيان مى‏كنيم تا مبادا بگويند تو درس خوانده‏اى و تا اينكه آن را براى گروهى كه مى‏دانند روشن سازيم)الأنعام.

ج- درست:  تعلّمتَ : از اهل کتاب آموخته ای.

س209- گمانی که کافران از آن پیروی می کنند چیست؟

 وَإِن تُطِعْ أَكْثَرَ مَن فِي الأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ اللّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ{116}( و اگر از بيشتر كسانى كه در [اين سر]زمين مى‏باشند پيروى كنى تو را از راه خدا گمراه مى‏كنند آنان جز از گمان [خود] پيروى نمى‏كنند و جز به حدس و تخمين نمى‏پردازند)الأنعام

ج-  همان گمانی که با تقلید از پیشینیان خود آن را درست می پنداشتند و با مجادله با تو (ای پیامبر) در امر حیوانات مردار می گفتند چیزی را که خدا کشته است سزاوارتر به خوردن است تا آنچه ما با دست خود ذبح کنیم و اینان در این ظن و ادّعا، جز دروغ نمی گویند.

س210- الله تعالی به ما دستور فرموده که هیچ ذبیحه ای را نخوریم مگر آنهایی را که نام خدا بر آنها(در هنگام ذبح)  گفته شده باشد ، آیه ای دالّ بر این مطلب را ذکر کنید.

اسلام – قرآن وتفسير

IslamQT.Com

===========