2024 Nov 24

IslamQT.Com 

عـنوان    :       

مقاصد سوره یس

سوره یس بر حسب ترتیب مصحف عثمانی سی و ششمین سوره و بر حسب ترتیب نزول چهل و یکمین سوره است؛ که دارای هشتاد و یک آیه است و به اجماع این سوره مکی است.

اسم سوره:

این سوره (یس) نام دارد که از اولین آیه ی آن گرفته شده و با همین دو حرف است که می توان آن را از دیگر سوره ها تشخیص داد.

امام بخاری و ترمذی رحمهما الله عنوان بابی را که احادیث مربوط به این سوره است را "یس" نامیده اند.

مقاصد این سوره:

این سوره درباره سه اصل مهم که عبارتند از حشر، رسالت و وحدانیت با ذکر قوی ترین برهان ها صحبت می کند.

در ابتدا؛ سوره درباره رسالت صحبت می کند چنان که در سومین آیه آن می فرماید: (که تو از پيامبران هستی)[1]. سپس با ذکر وحدانیت و حشر خاتمه یافته چنان که می فرماید: (منزه است آن پروردگاری که ملکوت هر چيزی به دست اوست و همه به سوی او بازگردانده می شويد)[2].

امام بقاعی رحمه الله در این باره می فرماید: در این سوره چیزی جز سه اصل حشر، رسالت و وحدانیت نیست. پس کسی که این قدر از قرآن را به دست آورده باشد پس سهم قلبش را  به دست آورده است. اما امور مربوط به اقوال و ارکان در سوره های دیگر یافت می شود.

و ابن عاشور رحمه الله می فرماید: این سوره درباره اصول اساسی دین که رسالت، وحی، معجزه قرآن، صفات انبیاء، اثبات قُدَر، علم الله عزوجل، حشر، توحید و شکر نعمت با ذکر دلایلی بسیار زیبا صحبت می کند به گونه ای که شایسته است آن را (قلب قرآن) نامند؛ زیرا با تقسیم آن رگ های قرآن قسمت قسمت می شود و مسیر تمام آن ها به شاهرگ می رسد.

و فیروز آبادی در باره این سوره می فرماید: این سوره مقاصد زیادی دارد؛ از جمله: تأکید به انجام دستورهای قرآنی، رسالت، ضرب مثل، ذکر دلیل های مختلف برای زنده شدن دوباره زمینی که نابود شده، خلقت شب و روز، مسیر حرکت سیاره ها، مسیر چرخش ستاره ها، ذلت کفار در هنگام مرگ و آشفتگی آنان در هنگام بعثت، خوشبختی مؤمنان در بهشت، جدا شدن مؤمن از کافر در روز قیامت، گواهی اعضای بدن بر علیه گناهکاران به خاطر گناهانی که انجام داده اند و ...  .

اما در کل می توان مقاصد این سوره را در موارد زیر جکع کنیم:

1ـ تحدی به اعجاز قرآن با حروف مقطعه، و با سوگند به قرآن کریم و توصیف آن به (حکیم) به خاطر داشتن بالاترین درجه صحت.

2ـ این سوره اهمیت ایجاد پایه ها ی عقیده را با ذکر مطالبی چون ماهیت وحی، صدق رسالت از زمان آغازش و قضیه الوهیت و یگانگی بیان می کند.

3ـ حقیقت رسالت رسول الله صلی الله علیه و سلم و برتری دینی که از طرف الله عزوجل در کتابش آمده و رساندن آن به امت برای رسیدن به هدف بزرگ و والا که همان استقامت در امور دنیوی و پیروزی در آخرت است.

4ـ این سوره درباره ی پشت کردن مشرکان قریش به اسلام و ارایه رفتار و کارهای زشت و ناپسند آنان و محرومیت از مزایای اسلام توضیح می دهد و همچنین می گوید که اسلام آن دین صحیح و مستقیم است.

5ـ ذکر بزرگترین قصه ی عذاب کسانی که بر پیامبران دروغ می گفتند و بت ها را پرستش می کردند که همان قومی بود که نوح علیه السلام برای ترساندن آنان فرستاده شد اما گروهی از آنان ایمان آوردند و گروهی همان طور کافر باقی ماندند تا اینکه الله تعالی عذاب را بر آنان نازل کرد در نتیجه آنانی که ایمان آورده بودند نجات یافتند و کسانی هم که ایمان نیاورده بودند؛ هلاک شدند.

6ـ این سوره با ذکر چند آیات کونی که الله سبحانه و تعالی به این جهان فرستاده؛ بنده را به شکر نعمت های الهی که در این نشانه ها نهفته تشویق می کند. و همچنین با ذکر آن به بندگان مسئله یگانی و وحدانیت پروردگار خالق را یاد آوری می کند تا از غفلت برخیزند و به فکر و تأمل در جهان بروند.

7ـ این سوره به ندای حسرت بندگانی که بر تمام پیامبران دروغ می بستند و یا مسخره می کردند؛ اما به عاقبت دروغ فکر نمی کردند؛ اشاره می کند.

8ـ یادآوری وظیفه شکر نعمت با پیشه کردن تقوا و احسان و اینکه  همیشه به یاد داشته باشید که جزای اعمال نزدیک است. و دوری از شرک و استهزای رسول الله صلی الله علیه و سلم.

9ـ این سوره نشان می دهد که انذار برای کسانی است که از قرآن تبعیت می کنند و از پروردگار جهان می ترسند.

10ـ اثبات دشمنی شیطان با انسان و راهنمایی به سوی پیروی از دعوت گران خیر.

11ـ این سوره به مشرکان خبر مرگ کسانی را می دهند که آنان را به عنوان اله قرار بودند و از آنان یاری می خواستند.

12ـ این سوره به رسول الله صلی الله علیه و سلم دلداری می دهد تا از سخن مشرکان ناراحت نشود زیرا پرودگار کسی است که آنان را خلق کرده، و اوست؛ که بعد از مرگ آنان را دوباره زنده می کند در نتیجه هرگز نمی توانند از عذاب پروردگار فرار کنند.

13ـ مسئله ای که این سوره بر آن بسیار متمرکز کرده و در مواضع زیادی آن را ذکر کرده قضیه روز قیامت و زنده شدن دوباره مردگان است.

منبع: islamweb.net

مترجم: ام محمد