|
تاریخ چاپ : |
2024 Nov 21 |
IslamQT.Com |
لینک مشاهده : |
عـنوان : |
مناسبت خاتمۀ سورۀ نساء و افتتاحیه سورۀ مائده |
مناسبت خاتمۀ سورۀ نساء و افتتاحیه سورۀ مائده 1- خاتمۀ سورۀ نساء در بارۀ تقسیم ارث بین برادران و رابطۀ مالی بین خویشاوندان است، و آن در این فرمودۀ خداوند: (قُلِ اللَّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلَالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ)[1] {نساء: 176}. و اول سورۀ مائده در بارۀ روابط با دیگران می فرماید: (يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ)[2]، و این شامل تعامل با عموم افراد جامعه می شود. همچنین از ایشان در خواست می کند تا بر نیکی و پرهیزگاری با همدیگر تعاون داشته باشند، نه بر گناه و دشمنی؛ و می فرماید: (وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى وَلَا تَعَاوَنُوا عَلَى الْإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ)[3] {مائده:2}، پس به شکل کلی خاتمۀ سوره نساء و اول سوره مائده هر دو در تنظیم روابط بین افراد مجتمع است، که نخست از خویشاوندان شروع می شود و بعد همه جامعه را در بر می گیرد. 2- در اواخر سورۀ نساء فرمود: که خداوند برخي از چيزهاي پاكيزه و حلال را بر یهود حرام گردانید و آن هم به خاطر ظلمشان. سپس در اول مائده می فرماید: که خداوند پاکیزه ها را بر ما مسلمان ها حلال کرده، پس مقابله کرده بین آنچه که بر ما حلال کرده و بر ایشان حرام گردانیده است. خداوند متعال در سورۀ نساء فرمود: (فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذِينَ هَادُوا حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ كَثِيرًا)[4] {نساء: 160} . و در اوایل سورۀ مائده می فرماید: (يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ)[5] {مائده: 4}. و همچنین می فرماید: (الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حِلٌّ لَكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلٌّ لَهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ)[6] {مائده: 5}. اسلام-قرآن و تفسیر ============ أبـــو أنـــس مرجع: التناسب بین السور فی المفتتح والخواتیم، تألیف دکتر فاضل سامرائی.
[1] - بگو : خداوند در ( اينباره كه مشهور است به ) كلاله ، برايتان حكم صادر ميكند . اگر مردي مُرد و فرزندي نداشت و داراي خواهري بود. [2] - اي مؤمنان ! به پيمانها و قراردادها وفا كنيد [3] - در راه نيكي و پرهيزگاري همديگر را ياري و پشتيباني نمائيد ، و همديگر را در راه تجاوز و ستمكاري ياري و پشتيباني مكنيد . [4] - به خاطر جور و ستمي كه از يهوديان سر زد و ( به خصوص ) به سبب اين كه بسي از راه خدا ( مردمان را ) بازداشتند ، ( براي تنبيه ايشان ، قسمتي از ) چيزهاي پاكيزه را كه بر آنان حلال بود ، حرام كرديم . [5] - از تو ميپرسند كه چه چيز ( از خوردنيها و نوشيدنيها ) بر آنان حلال شده است ؟ بگو : بر شما چيزهاي پاكيزه حلال شده است [6] - امروزه ( با نزول اين آيه ) براي شما همه چيزهاي پاكيزه ( طبع سالم پسند ) حلال گرديد ، و ( ذبائح و ) خوراك اهل كتاب ( جز آنچه با آيات ديگر تحريم شده است ) براي شما حلال است و خوراك شما براي آنان حلال است ، و ( ازدواج با ) زنان پاكدامن مؤمن. |