مرز ميان دريای شور و شيرين
قرآن کريم کتابی آسمانی است که برای هدایت انسانها از سوی خداوند پاک جلّ جلاله نازل گردیده است. این کتاب عظیم حاوی معجزات علمی عجيبی است که در اینجا فقط به بعضی از آن اشاره خواهم کرد .
يقول تعالى: (وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَحْجُورًا) [الفرقان: 53]
"او کسی است که دو دريا را در کنار هم روان ميسازد( وبر اثر وزن مخصوص, يعنی تفاوت درجۀ غلظت آب شور و شيرين, آميزۀ همديگر نميشوند) اين يکی شيرين است, وآن ديگر شور شور! خداوند در ميان آن دو حاجز و مانعی ايجاد کرده است که آنها را کاملاً از هم جدا ساخته است".
در قرآن كريم آيات بسياري است كه انسان را به تفكر در آفرينش آسمان و زمين و كوهها و درياها ونباتات و حيوانات و حشرات دعوت مي كند و نظام تعجب آوري را كه در هر يك از انواع حكم میكند، گوشزد مي فرمايد
فيروز آبادی در فرهنگ خود چنين ميگويد:
حجر: منع, ودر اينجا به معنی مانع است, وبرزخاً, به معنی حاجز , مراد تفاوت درجۀ غلظت آب شور و شيرين , وبه اصطلاح وزن مخصوص است, يعنی حد فاصل را حجر محجور گفته شده است که هر یک از محدوده آبهای مورد نظر (یعنی آب شیرین و آب شور و آب ترکیبی آنها) شرایط زیستی خاص خود را دارد، در صورتی که موجود زنده از آن بیرون برود و یا وارد آن بشود می میرد. البته حيوانات که در آنجا هستند بنابر فطرت خود از آنجا بیرون نمی روند.
مناطق ريزش آبها
1ـ محل آب شيرين از طرف رود خانه
2ـ محل آب شور از طرف دريا
3ـ محل مانع ميان رودخانه و دريا, که اين را برزخ مي نامند
در جاهـائـی کـه دو دريـای شـور و شـيـريـن (يعنی دريا و خور) به هم می رسند آب آنها بطور عمودی درجه به درجه در هم مخلوط می شود. وسط آنها یعنی نقطه ای است که صد درصد در هـم مخلوط شده اند، ولذت آنها آنها پـنجاه پنجاه شده نقطه"برزخ" است. (برزخ مرز ناپیدا است واي نطرف و آن طرف آن با هم فرق می کند). از "برزخ" رو به طرف دريا آب رفته رفته بطور عمودی شورتر می شود تا به نقـطه شوری صد در صد می رسد که آغاز دريای واقعی است. و برعکس از "برزخ" رو به طرف خور به طور عمودی رفـته رفـته از شوری آب کاسته می شود تا به نقطه شيرينی صد درصد می رسد که همان خور واقعی است. از نقطه آب صد در صد شور دريا تا نقطه آب صد در صد شيرين حد فاصل ميان آنها" است.
(مرج )به معنی, سوی هم سر داده است . مجاور هم رها و روان کرده است( البحرين) مراد تمام آبهای شيرين جهان وتمام آبهای شور آن است که با وجود جزر و مد آب دريا ها که در شبانه روز دو مرتبه بر اثر جاذبۀ ماه صورت ميگيرد, يعنی آبهی شيرين در ميان آبهای شور وبالعکس .
دانشمندان دریا شناسی امروز بوضوح این پدیده را آشکار نموده اند هنگامي که بالای دریاها را ميبيم مظرب به نظر می آيد, يعنی تفاوت درجۀ غلظت آب شور وشيرين, آميزۀ همديگر نميشوند و مانعي بين آنها قرار مي گيرد.
درياها نیز در واقع از دریاهای متعددی تشکیل شده اند که از نظر غلظت و ترکیب و شرایط زیستی و غیره با هم فرق میکنند، ولی برزخ یعنی مانع میان آنهاست و با هم مخلوط نمیشوند. این را انسان در عکس برداری ماهواره ای از درياها در قرن 19کشف وقتی دید رنگ آبهای درياها با هم فرق میکنند آنها را بررسی کرد و دید که درياها در واقع از دریاهای متعدد تشکیل شده که بهم وصل هستند .
چنانکه دراين باره قرآن کريم می فرمايد: (إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآَيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ) [آل عمران: 190].مسلماً در آفرينش ( عجيب وغريب ومنظم ومرتب) آسمانها وزمين و آمد ورفت ( پياپی, و تاريکی و روشنی, و کوتاهی و درازی) شب و روز, نشانه ها و دلائلی( آشکار برای شناخت آفريدگار وکمال و دانش وقدرت او) برای خرد مندان است
موجها يا جريانهای آب در اعماق، به دليل تفاوت ميان غلظت لايه های آب ايجاد می شوند. آبی که غـلظت بالاتری دارد زيـرِ آبِ گرمتر که غـلظت کمتری دارد جريان پيدا می کند. تفاوت ميان غـلظـت لايه های آب نيز به آنها و غـلظت نمک آنها بستگی دارد. آب سرد نسبت به آب گرم از نمک بيشتر و غلظت بالاتری برخوردار است.
خداوند پاک فرمود: ( مرج البحرين) بيان گر حاجز و يا مانع ميان دو دريا می باشد
اين خوب بوضوح ميرسد که خداوند متعال ( مرج البحرين ) گفت, ومرج النهرين نگفت . برای اينکه مرج النهرين, با يکجا شدن دو رود به ميان می آيد.
IslamQT.Com
اسلام-قرآن و تفسیر
===========
بقلم: عبد الدائم الكحيل
|