2024 Apr 19

IslamQT.Com 

عـنوان    :       

سوال و جواب آن در قرآن کریم (121-150)

س121- آیا هجرت از دارالکفر(مکّه) به دارالایمان ( یعنی محل امنی که انسان نسبت به دین خویش ایمن باشد) بر تمام مسلمین فرض عین بوده است ؟ یا کسی وجود داشته که از حکم هجرت مستثنی شده بوده باشد؟ آیاتی را که در این مورد هستند بیان کرده توضیح دهید.

ج- بله، آیات به شرح زیرند:

 إِنَّ الَّذِينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلآئِكَةُ ظَالِمِي أَنْفُسِهِمْ قَالُواْ فِيمَ كُنتُمْ قَالُواْ كُنَّا مُسْتَضْعَفِينَ فِي الأَرْضِ قَالْوَاْ أَلَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِيهَا فَأُوْلَـئِكَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَسَاءتْ مَصِيراً{97} إِلاَّ الْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الرِّجَالِ وَالنِّسَاء وَالْوِلْدَانِ لاَ يَسْتَطِيعُونَ حِيلَةً وَلاَ يَهْتَدُونَ سَبِيلاً{98}(كسانى كه بر خويشتن ستمكار بوده‏اند [وقتى] فرشتگان جانشان را مى‏گيرند مى‏گويند در چه [حال] بوديد پاسخ مى‏دهند ما در زمين از مستضعفان بوديم مى‏گويند مگر زمين خدا وسيع نبود تا در آن مهاجرت كنيد پس آنان جايگاهشان دوزخ است و [دوزخ] بد سرانجامى است (97) مگر آن مردان و زنان و كودكان فرودستى كه چاره‏جويى نتوانند و راهى نيابند (98)) النساء

شرح آیه: کسانی را که فرشتگان جانشان را در حالی می گیرند که به سبب ترک هجرت و نشستن و ماندن در دیار کفر به نفس خود ظلم کرده اند، فرشتگان به عنوان توبیخ به آنان می گویند: در کار دینتان در چه وضعی بودید؟ در جواب می گویند: ما در سرزمین خویش ضغیف و ناتوان و از دفع ظلم و شکست دادن ظالمان عاجز بودیم ،  دوباره فرشتگان با توبیخ به آنان می گویند: آیا مگر زمین خداوند آنقدر وسیع نبود که از سرزمین خود به سرزمینی دیگر کوچ کنید، تا ایمان خود را نگاه دارید؟ اینان سرمنزلشان آتش خواهد بود و(دوزخ)  بد منزلگاه و فرجامی است. امّا مردان و زنان و کودکانی که توانایی دفع ظلم وجور از خود را ندارند، و راهی را که آنان را از کشمکش و درگیری با کفار رها سازد بلد نیستند، از این فرجام بد مستثنا هستند، زیرا معذورند.

س122- آیه ای را که بر جایز بودن قصر(شکسته خواندن) نماز در سفر و حالت خوف (جنگ وجهاد) دلالت دارد، بیان کنید.

وَإِذَا ضَرَبْتُمْ فِي الأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُواْ مِنَ الصَّلاَةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنَّ الْكَافِرِينَ كَانُواْ لَكُمْ عَدُوّاً مُّبِيناً{101}(چون در زمين سفر كرديد اگر بيم داشتيد كه آنان كه كفر ورزيده‏اند به شما آزار برسانند گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد چرا كه كافران پيوسته براى شما دشمنى آشكارند (101))النساء.

س123-چگونگی نماز خواندن در میدان نبرد را بیان کنید،با ذکر آیات و توضیح آنها.

ج- وَإِذَا كُنتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاَةَ فَلْتَقُمْ طَآئِفَةٌ مِّنْهُم مَّعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذَا سَجَدُواْ فَلْيَكُونُواْ مِن وَرَآئِكُمْ وَلْتَأْتِ طَآئِفَةٌ أُخْرَى لَمْ يُصَلُّواْ فَلْيُصَلُّواْ مَعَكَ وَلْيَأْخُذُواْ حِذْرَهُمْ وَأَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَأَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُم مَّيْلَةً وَاحِدَةً وَلاَ جُنَاحَ عَلَيْكُمْ إِن كَانَ بِكُمْ أَذًى مِّن مَّطَرٍ أَوْ كُنتُم مَّرْضَى أَن تَضَعُواْ أَسْلِحَتَكُمْ وَخُذُواْ حِذْرَكُمْ إِنَّ اللّهَ أَعَدَّ لِلْكَافِرِينَ عَذَاباً مُّهِيناً{102} فَإِذَا قَضَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْكُرُواْ اللّهَ قِيَاماً وَقُعُوداً وَعَلَى جُنُوبِكُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَاباً مَّوْقُوتاً{103}(و هر گاه در ميان ايشان بودى و برايشان نماز برپا داشتى پس بايد گروهى از آنان با تو [به نماز] ايستند و بايد جنگ‏افزارهاى خود را برگيرند و چون به سجده رفتند [و نماز را تمام كردند] بايد پشت‏سر شما قرار گيرند و گروه ديگرى كه نماز نكرده‏اند بايد بيايند و با تو نماز گزارند و البته جانب احتياط را فرو نگذارند و جنگ‏افزارهاى خود را برگيرند [زيرا] كافران آرزو مى‏كنند كه شما از جنگ‏افزارها و ساز و برگ خود غافل شويد تا ناگهان بر شما يورش برند و اگر از باران در زحمتيد يا بيماريد گناهى بر شما نيست كه جنگ افزارهاى خود را بر زمين نهيد ولى مواظب خود باشيد بى گمان خدا براى كافران عذاب خفت‏آورى آماده كرده است (102) و چون نماز را به جاى آورديد خدا را [در همه حال] ايستاده و نشسته و بر پهلوآرميده ياد كنيد پس چون آسوده‏خاطر شديد نماز را [به طور كامل] به پا داريد زيرا نماز بر مؤمنان در اوقات معين مقرر شده است (103) )النساء

ای پیامبر ما!(صلی الله علیه وسلم) هنگامی که در میدان نبرد بودی و خواستی با یارانت نماز بخوانی، باید جماعتی از آنان با تو به نماز ایستند ولی اسلحه ی خود را نیز باید با خود داشته باشند، همزمان با سجده و نماز این جماعت ، جماعت دیگر آنان باید در میدان نبرد و در مقابله با کفار حضور داشته باشد، جماعت اول ( که نماز را با تو شروع کرده بودند، دو رکعت خود را با تو به پایان رسانده و سلام دهند، سپس جماعت قبلی که در نبرد بودند بیایند و در رکعت اول نماز، به تو اقتدا کنند، سپس بعد از اینکه توسلام دادی خود رکعت دوم را تمام کنند. باید مواظب دشمن باشند و سلاح خود را نیز به همراه داشته باشند. زیرا منکران دین خدا بسیار دوست دارند که شما از اسلحه و مهمات و آذوقه ی خود بی خبر شوید و آنان به یکباره  با حمله ای ، کار شما را یکسره کنند، امّا اگر به خاطر باران و بیماری مجبور به گذاشتن سلاح خود بر زمین شدید، گناهی بر شما نیست، ولی باز هم باید مواظب حمله ی دشمن باشید. و خداوند برای منکران دین خود عذاب خوار کننده ای آماده فرموده است. بعد از ادای نماز در هر حالت به ذکر خدا مشغول باشید، و هنگامی که کارزار به پایان رسید، نماز هایتان را به طور کامل(ونه شکسته) ادا کنید و در به جا آوردن آنها کوتاهی مکنید، چرا که نماز در شرع خدا اوقات خاص و معلومی در بر مومنان واجب قرار داده شده.  

س124- سبب نزول این آیه چیست؟

إِنَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ الْكِتَابَ بِالْحَقِّ لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللّهُ وَلاَ تَكُن لِّلْخَآئِنِينَ خَصِيماً{105}(ما اين كتاب را به حق بر تو نازل كرديم تا ميان مردم به [موجب] آنچه خدا به تو آموخته داورى كنى و زنهار جانبدار خيانتكاران مباش (105))النساء

ج- سبب نزول آن این بود که طعمة بن أبيرق، زرهی را دزدیده و نزد یک یهودی پنهان کرده بود، مردم آن زره را نزد یهودی یافتند ، طعمه آن زره را انداخت و قسم خورد که دزدی کار او نبوده است، قوم او از پیامبر صلی الله علیه خواستند که به طرفداری از طعمة بن أبیرق سخن بگوید وبی گناهی او را ثابت نماید، که آیه نازل شد که: ما قرآن را بر حق به سوی تو فرستادیم تا با علمی که خداوند به تو بخشیده است، بین مردم قضاوت کنی پس حامی و مدافع خیانتکارانی چون طعمة بن أبیرق  مباش.

س125- این ایه ی کریمه را شرح دهید:

وَمَن يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللّهَ يَجِدِ اللّهَ غَفُوراً رَّحِيماً{110}(و هر كس كار بدى كند يا بر خويشتن ستم ورزد سپس از خدا آمرزش بخواهد خدا را آمرزنده ی مهربان خواهد يافت (110))النساء

شرح آیه: هرکس اقدام به کار بد و قبیحی کند یا با ارتکاب عملی که مخالف شریعت الهی و حکم اوست، به نفس خویش ظلم نماید و سپس به سوی خدا باز گردد و بر عملی که مرتکب شده نادم و پشیمان باشد، خداوند را بی نهایت بخشنده و مهربان خواهد یافت.

س126- این آیه ی کریمه را شرح بدهید:

لاَّ خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِّن نَّجْوَاهُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاَحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَمَن يَفْعَلْ ذَلِكَ ابْتَغَاء مَرْضَاتِ اللّهِ فَسَوْفَ نُؤْتِيهِ أَجْراً عَظِيماً{114}(در بسيارى از رازگوييهاى ايشان خيرى نيست مگر كسى كه [بدين وسيله] به صدقه يا كار پسنديده يا سازشى ميان مردم فرمان دهد و هر كس براى طلب خشنودى خدا چنين كند به زودى او را پاداش بزرگى خواهيم داد (114))النساء

ج- توضیح آیه: بسیاری از رازگویی ها و درگوشی سخن گفتن های مردم بی فایده است و خیری در آنها نیست، مگر نجوا و رازگویی کسانی که امر به صدقه دادن یا کار نیک یا آشتی بین مردم کنند، و هر کس این موارد مذکور را تنها برای رضایت الله و نه امور دنیایی انجام دهد، بدون تردید الله تعالی به او پاداشی بزرگ عطا خواهد فرمود.

س127- طبق فرموده ی این آیات شیطان چه گفته است؟

لعَنَهُ اللّهُ وَقَالَ لَأَتَّخِذَنَّ مِنْ عِبَادِكَ نَصِيباً مَّفْرُوضاً{118} وَلأُضِلَّنَّهُمْ وَلأُمَنِّيَنَّهُمْ وَلآمُرَنَّهُمْ فَلَيُبَتِّكُنَّ آذَانَ الأَنْعَامِ وَلآمُرَنَّهُمْ فَلَيُغَيِّرُنَّ خَلْقَ اللّهِ وَمَن يَتَّخِذِ الشَّيْطَانَ وَلِيّاً مِّن دُونِ اللّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَاناً مُّبِيناً{119}(خدا لعنتش كند [وقتى كه] گفت بى‏گمان از ميان بندگانت نصيبى معين [براى خود] برخواهم گرفت (118) و آنان را سخت گمراه و دچار آرزوهاى دور و دراز خواهم كرد و وادارشان مى‏كنم تا گوشهاى دامها را شكاف دهند و وادارشان مى‏كنم تا آفريده خدا را دگرگون سازند و[لى] هر كس به جاى خدا شيطان را دوست [خدا] گيرد قطعا دستخوش زيان آشكارى شده است (119))النساء.

ج- حتماً تعدادی از بندگانت را با گمراه کردن قولی و عملی، قربانی و طعمه ی اغوای خویش خواهم کرد، و هرکه را از من پیروی کند، از حق روی گردان خواهم نمود و با آرزوهای دروغین به آنان وعده خواهم داد، و با القای باطل خود ، آنان را به قطع گوش حیوانات و شکافتن آنها و آنان را به تغییر شکل خلقت و فطرت الهی فرا خواهم خواند. (تا اینجا  توضیح سخن آن لعین است از زبان قرآن)  (و سپس خداوند ادامه می دهد): و هرکس جواب دعوت شیطان دهد و به جای خداوند قدرتمند و متعال، او را یار و یاور خویش کند، به راستی در هلاکتی آشکار گرفتار آمده است.  

س128- رابطه ی آیات زیر با یکدیگر را بیان فرمایید. معنای ( فتیل، نقیر و قطمیر) چیست؟

 أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يُزَكُّونَ أَنفُسَهُمْ بَلِ اللّهُ يُزَكِّي مَن يَشَاءُ وَلاَ يُظْلَمُونَ فَتِيلاً{49}{آيا به كسانى كه خويشتن را پاك مى‏شمارند ننگريسته‏اى [چنين نيست] بلكه خداست كه هر كه را بخواهد پاك مى‏گرداند و به قدر نخ روى هسته خرمايى ستم نمى‏بينند (49)}النساء.

أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ قِيلَ لَهُمْ كُفُّواْ أَيْدِيَكُمْ وَأَقِيمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيْهِمُ الْقِتَالُ إِذَا فَرِيقٌ مِّنْهُمْ يَخْشَوْنَ النَّاسَ كَخَشْيَةِ اللّهِ أَوْ أَشَدَّ خَشْيَةً وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبْتَ عَلَيْنَا الْقِتَالَ لَوْلا أَخَّرْتَنَا إِلَى أَجَلٍ قَرِيبٍ قُلْ مَتَاعُ الدَّنْيَا قَلِيلٌ وَالآخِرَةُ خَيْرٌ لِّمَنِ اتَّقَى وَلاَ تُظْلَمُونَ فَتِيلاً{آيا نديدى كسانى را كه به آنان گفته شد [فعلا] دست [از جنگ] بداريد و نماز را برپا كنيد و زكات بدهيد و[لى] همين كه كارزار بر آنان مقرر شد بناگاه گروهى از آنان از مردم [=مشركان مكه] ترسيدند مانند ترس از خدا يا ترسى سخت‏تر و گفتند پروردگارا چرا بر ما كارزار مقرر داشتى چرا ما را تا مدتى كوتاه مهلت ندادى بگو برخوردارى [از اين] دنيا اندك و براى كسى كه تقوا پيشه كرده آخرت بهتر است و [در آنجا] به قدر نخ هسته خرمايى بر شما ستم نخواهد رفت (77)}{النساء77}

يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ فَمَنْ أُوتِيَ كِتَابَهُ بِيَمِينِهِ فَأُوْلَـئِكَ يَقْرَؤُونَ كِتَابَهُمْ وَلاَ يُظْلَمُونَ فَتِيلاً {[ياد كن] روزى را كه هر گروهى را با پيشوايشان فرا مى‏خوانيم پس هر كس كارنامه‏اش را به دست راستش دهند آنان كارنامه خود را مى‏خوانند و به قدر نخك هسته خرمايى به آنها ستم نمى‏شود }{الإسراء71}

أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِّنَ الْمُلْكِ فَإِذاً لاَّ يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيراً{53}{آيا آنان نصيبى از حكومت دارند [اگر هم داشتند] به قدر نقطه پشت هسته خرمايى [چيزى] به مردم نمى‏دادند}النساء.

وَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتَ مِن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُوْلَـئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلاَ يُظْلَمُونَ نَقِيراً{124}{و كسانى كه كارهاى شايسته كنند چه مرد باشند يا آن در حالى كه مؤمن باشند آنان داخل بهشت مى‏شوند و به قدر گودى پشت هسته خرمايى مورد ستم قرار نمى‏گيرند}النساء.

يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُّسَمًّى ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ الْمُلْكُ وَالَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِهِ مَا يَمْلِكُونَ مِن قِطْمِيرٍ{شب را به روز درمى‏آورد و روز را به شب درمى‏آورد و آفتاب و ماه را تسخير كرده است [كه] هر يك تا هنگامى معين روانند اين است‏خدا پروردگار شما فرمانروايى از آن اوست و كسانى را كه بجز او مى‏خوانيد مالك پوست هسته خرمايى [هم] نيستند } {فاطر13}

ج- رابطه ی بین آیات:

این است که در همه از (دانه ی خرما) بحث به میان آمده است.

فتیل: به اندازه ی رشته ای که در شکاف هسته ی خرما وجود دارد.

نقیر: .. به اندازه ی گودی که در پشت هسته ی خرما وجود دارد.

قطمیر: ... پوسته ی بسیار نازک و سفیدی است که بر خود هسته ی خرما کشیده شده است.

س129- معنای (حنيفاً) – (خليلاً) در این آیه ی کریمه چیست؟

وَمَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِّمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لله وَهُوَ مُحْسِنٌ واتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفاً وَاتَّخَذَ اللّهُ إِبْرَاهِيمَ خَلِيلاً{125}{و دين چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسليم خدا كرده و نيكوكار است و از آيين ابراهيم حق‏گرا پيروى نموده است و خدا ابراهيم را دوست گرفت }النساء.

ج- حنیف یعنی رویگردان از عقاید فاسد و قوانین باطل.

خلیل: یعنی برگزیده و دارای خلوص در عشق او که بالاترین مقامات عشق و برگزیدگی است.

س130- این آیه را تفسیر کنید.

 َيَسْتَفْتُونَكَ فِي النِّسَاء قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِيهِنَّ وَمَا يُتْلَى عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ فِي يَتَامَى النِّسَاء الَّلاتِي لاَ تُؤْتُونَهُنَّ مَا كُتِبَ لَهُنَّ وَتَرْغَبُونَ أَن تَنكِحُوهُنَّ وَالْمُسْتَضْعَفِينَ مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَن تَقُومُواْ لِلْيَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَيْرٍ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِهِ عَلِيماً{127}{و در باره آنان راى تو را مى‏پرسند بگو خدا در باره آنان به شما فتوا مى‏دهد و [نيز] در باره آنچه در قرآن بر شما تلاوت مى‏شود در مورد زنان يتيمى كه حق مقرر آنان را به ايشان نمى‏دهيد و تمايل به ازدواج با آنان داريد و [در باره] كودكان ناتوان و اينكه با يتيمان [چگونه] به داد رفتار كنيد [پاسخگر شماست] و هر كار نيكى انجام دهيد قطعا خدا به آن داناست }النساء

ج- ای پیامبر(صلی الله علیه وسلم) مردم از تو خواسته اند که احکام  و مسائل مربوط به زنان را که برایشان مشکل است، را بیان کنی، بگو خداوند در مورد زنان بی سرپرست که آیه قرآن را درباره شان تلاوت می کنید و حق شان از قبیل مهر و ارثیه دیگر حقوق را به آنان نداده اید، و می خواهید یا آنان ازدواج کنید، حق مطلب را برای شما بیان می فرماید که در آن امور ایتام صغیر را برایتان بیان می دارد و رعایت عدالت  و ترک ظلم را در حقّ واجب می فرماید، و هر عمل نیکی انجام دهید بدون تردید خداوند بدان آگاه است هیچ چیزی از این اعمال یا از غیر این اعمال از خداوند مخفی نمی ماند.  

س131- کدام آیه است که مومنان را به  برپایی عدالت و شهادت دادن به خاطر رضای پروردگار امر می کند؟ آن را توضیح دهید.

ج- آیه کریمه در زیر آمده است:

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ بِالْقِسْطِ شُهَدَاء لِلّهِ وَلَوْ عَلَى أَنفُسِكُمْ أَوِ الْوَالِدَيْنِ وَالأَقْرَبِينَ إِن يَكُنْ غَنِيّاً أَوْ فَقَيراً فَاللّهُ أَوْلَى بِهِمَا فَلاَ تَتَّبِعُواْ الْهَوَى أَن تَعْدِلُواْ وَإِن تَلْوُواْ أَوْ تُعْرِضُواْ فَإِنَّ اللّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيراً{135}{اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد پيوسته به عدالت قيام كنيد و براى خدا گواهى دهيد هر چند به زيان خودتان يا [به زيان] پدر و مادر و خويشاوندان [شما] باشد اگر [يكى از دو طرف دعوا] توانگر يا نيازمند باشد باز خدا به آن دو [از شما] سزاوارتر است پس از پى هوس نرويد كه [درنتيجه از حق] عدول كنيد و اگر به انحراف گراييد يا اعراض نماييد قطعا خدا به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است }النساء.

توضیح: ای کسانی که خدا و رسولش را تصدیق نموده اید و به آنها ایمان دارید و به شریعت او عمل می کنید، برپادارنده ی عدالت باشید و به خاطر رضای الله تعالی شهادت بدهید، هرچند به ضرر شما یا علیه پدران مادران یا خویشاوندانتان باشد، و هر شرایطی که داشته باشند(چه فقیر باشند و چه غنی)،  زیرا برای شما خداوند بر تمام آنها مقدّم است و صلاح وخیر آنان را نیز  بهتر می داند، پس اگاه باشید که هوای نفس و تعصب  شما را  به ترک عدالت و انصاف نکشاند، و اگر شهادت را با زبان خود تغییر دهید و آن چیزی را که حقیقت است بر زبان نیاورید، یا از آن رویگردان شوید وکتمان کنید ( یعنی هنگام نیاز به گفتن حق) شهادت ندهید،  بدانید که الله تعالی بر اعمالتان کاملاً آگاه است و  شما را مجازات خواهد فرمود.

س132-  این آیه را تفسیر کنید:

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ آمَنُواْ ثُمَّ كَفَرُواْ ثُمَّ ازْدَادُواْ كُفْراً لَّمْ يَكُنِ اللّهُ لِيَغْفِرَ لَهُمْ وَلاَ لِيَهْدِيَهُمْ سَبِيلاً{137}{كسانى كه ايمان آوردند سپس كافر شدند و باز ايمان آوردند سپس كافر شدند آنگاه به كفر خود افزودند قطعا خدا آنان را نخواهد بخشيد و راهى به ايشان نخواهد نمود}النساء

ج- کسانی که به موسی علیه السلام ایمان آوردند، یعنی یهودیان، سپس با پرستش گوساله کافر شدند، سپس دوباره ایمان آوردند و بعد به عیسی علیه السلام ایمان نیاورده ، کافر شدند، بعد از آمدن محمد صلی الله علیه وسلم با ایمان نیاوردن به او کفرشان غلیظ تر و شدید تر گشت، تا زمانی که بر همین روال باقی و قائم بمانند ، خداوند آنان را نخواهد بخشید و به سوی حق رهنمون نخواهد فرمود.

س133- خداوند به ما دستور فرموده است که با کسانی که آیات خدا را مسخره می کنند نشست و برخاست نداشته باشیم  ، آیه ای را که از این سخن می گوید ذکر کنید و توضیح دهید:

ج-  آیه در زیر آمده:

َوقَدْ نَزَّلَ عَلَيْكُمْ فِي الْكِتَابِ أَنْ إِذَا سَمِعْتُمْ آيَاتِ اللّهِ يُكْفَرُ بِهَا وَيُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلاَ تَقْعُدُواْ مَعَهُمْ حَتَّى يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ إِنَّكُمْ إِذاً مِّثْلُهُمْ إِنَّ اللّهَ جَامِعُ الْمُنَافِقِينَ وَالْكَافِرِينَ فِي جَهَنَّمَ جَمِيعاً{140}{و البته [خدا] در كتاب [قرآن] بر شما نازل كرده كه هر گاه شنيديد آيات خدا مورد انكار و ريشخند قرار مى‏گيرد با آنان منشينيد تا به سخنى غير از آن درآيند چرا كه در اين صورت شما هم مثل آنان خواهيد بود خداوند منافقان و كافران را همگى در دوزخ گرد خواهد آورد }النساء.

شرح آیه: خداوند در قرآن و در سوره ی انعام بر شما این حکم را نازل فرموده است که هر گاه دیدید که کسانی به  آیات الهی کفر و استهزاء می کنند، با آنان(کفار مسخره کننده) ننشینید مگر اینکه سخنی غیر از آن بگویند، و اگر این کار را انجام دهید و با آنان همراه شوید شما نیز( از نظر ارتکاب گناه) مانند آنان هستید الله سبحانه وتعالی کافران و منافقان ، همه را با هم در جهنم جمع می فرماید همانگونه که در دنیا برای کفر و استهزاء به آیات الهی همراه یکدیگر بودند.

س134-سرانجام منافقان در روز قیامت چه خواهد بود؟ از آیه کریمه دلیل بیاورید.

ج- پایین ترین درجه از گودالهای جهنم:

 إِنَّ الْمُنَافِقِينَ فِي الدَّرْكِ الأَسْفَلِ مِنَ النَّارِ وَلَن تَجِدَ لَهُمْ نَصِيراً{145}{آرى منافقان در فروترين درجات دوزخند و هرگز براى آنان ياورى نخواهى يافت }النساء.

س135- خداوند تعالی براي چه کسی بانگ برداشتن به بدزبانی را مباح قرار داده است؟ آیه و تفسیر دال بر آن را بیان کنید.

ج- مظلوم

 لاَّ يُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَن ظُلِمَ وَكَانَ اللّهُ سَمِيعاً عَلِيماً{خداوند بانگ برداشتن به بدزبانى را دوست ندارد مگر [از] كسى كه بر او ستم رفته باشد و خدا شنواى داناست }{148}النساء

 تفسیر آیه : خداوند دوست ندارد که کسی سخن زشتی را آشکارا بر زبان براند، امّا برای مظلوم جایز است که بدی را که در ظلم کننده ی به خود وجود دارد، آشکارا بر زبان آورد، تا حق خود را معلوم دارد و همانا خداوند بر هرچه بگویید شنوا و بر آنچه پنهان می دارید آگاه است.

س136- خداوند احوال کسانی که بین ایمان به خدا ورسول صلی الله علیه وسلم جدایی می افکنند و کسانی که به تمام انبیاء علیهم السلام ایمان می آورند و تمام آنان را در وجوب ایمان ، جدا از هم  نمی دانند را ذکر فرموده است، آیاتی را که در این باره هستند، ذکر کنید و توضیح دهید:

ج_ آیات به شرح زیرند:

إِنَّ الَّذِينَ يَكْفُرُونَ بِاللّهِ وَرُسُلِهِ وَيُرِيدُونَ أَن يُفَرِّقُواْ بَيْنَ اللّهِ وَرُسُلِهِ وَيقُولُونَ نُؤْمِنُ بِبَعْضٍ وَنَكْفُرُ بِبَعْضٍ وَيُرِيدُونَ أَن يَتَّخِذُواْ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلاً{150} أُوْلَـئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقّاً وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَاباً مُّهِيناً{151} وَالَّذِينَ آمَنُواْ بِاللّهِ وَرُسُلِهِ وَلَمْ يُفَرِّقُواْ بَيْنَ أَحَدٍ مِّنْهُمْ أُوْلَـئِكَ سَوْفَ يُؤْتِيهِمْ أُجُورَهُمْ وَكَانَ اللّهُ غَفُوراً رَّحِيماً{152}{كسانى كه به خدا و پيامبرانش كفر مى‏ورزند و مى‏خواهند ميان خدا و پيامبران او جدايى اندازند و مى‏گويند ما به بعضى ايمان داريم و بعضى را انكار مى‏كنيم و مى‏خواهند ميان اين [دو] راهى براى خود اختيار كنند (150) آنان در حقيقت كافرند و ما براى كافران عذابى خفت‏آور آماده كرده‏ايم (151) و كسانى كه به خدا و پيامبرانش ايمان آورده و ميان هيچ كدام از آنان فرق نمى‏گذارند به زودى [خدا] پاداش آنان را عطا مى‏كند و خدا آمرزنده مهربان است (152)}النساء.

تشریح آیات: یهودیان و مسیحیانی که به آیات خداوند کفر می ورزند، و می خواهند بین خدا و رسول او(صلی الله علیه وسلم)  جدایی افکنند یعنی به خدا ایمان داشته باشند و پیامبران او را که به سوی بندگان خویش فرستاده دروغگو انگارند، یا اینکه بعضی از فرستادگان خدا را تصدیق و بعضی دیگر را تکذیب نمایند، و چنین پندارند که بعضی از پیامبران بر پروردگارشان دروغ بسته اند، و می خواهند راهی برای(درست جلوه دادن) گمراهی و بدعتی که خود بر بافته اند ،  بیابند ، اینان به راستی  و بدون هیچگونه تردیدی کافران حقیقی هستند و ما برای کافران عذابی خوار کننده و پست گرداننده مهیا کرده ایم. و کسانی که به وحدانیت خداوند اعتراف و آن را تصدیق نموده و به نبوّت تمام پیغمبران الهی اقرار کرده اند، و هیچکدام را از دیگران جدا نمی کنند، و به شریعت خداوندی عمل می کنند، خداوند  اینان را به خاطر ایمانشان به او و پیامبرانش جزای نیکو و پاداش خواهد داد و همانا الله تعالی بی نهایت آمرزنده و مهربان است.

س137- در آیه زیر معنای   (بهتاناً عظيماً) چیست؟

ج- ظلم عظیم همان زدن تهمت زنا به حضرت مریم سلام الله علیها بود.

وبِكُفْرِهِمْ وَقَوْلِهِمْ عَلَى مَرْيَمَ بُهْتَاناً عَظِيماً{156}{و [نيز] به سزاى كفرشان و آن تهمت بزرگى كه به مريم زدند}النساء

س138- آیاتی که حال حضرت مسیح، عیسی بن مریم علیه السلام،  و اتفاقاتی که برایشان پیش آمده را توضیح می دهند و آنگونه که یهود و نصاری می پندارند،  کشته یا مصلوب نشده اند، را  بیان کنید:  

 ج- وَقَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسِيحَ عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ رَسُولَ اللّهِ وَمَا قَتَلُوهُ وَمَا صَلَبُوهُ وَلَـكِن شُبِّهَ لَهُمْ وَإِنَّ الَّذِينَ اخْتَلَفُواْ فِيهِ لَفِي شَكٍّ مِّنْهُ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّبَاعَ الظَّنِّ وَمَا قَتَلُوهُ يَقِيناً{157} بَل رَّفَعَهُ اللّهُ إِلَيْهِ وَكَانَ اللّهُ عَزِيزاً حَكِيماً{158}{و گفته ايشان كه ما مسيح عيسى بن مريم پيامبر خدا را كشتيم و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند ليكن امر بر آنان مشتبه شد و كسانى كه در باره او اختلاف كردند قطعا در مورد آن دچار شك شده‏اند و هيچ علمى بدان ندارند جز آنكه از گمان پيروى مى‏كنند و يقينا او را نكشتند (157) بلكه خدا او را به سوى خود بالا برد و خدا توانا و حكيم است (158)}النساء.

س139- چرا خداوند بعضی از رزق های نیکو و حلال را بر یهودیان حرام فرمودند؟ آیه و توضیح آن را ذکر کنید.

ج- آیه: فَبِظُلْمٍ مِّنَ الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ طَيِّبَاتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَبِصَدِّهِمْ عَن سَبِيلِ اللّهِ كَثِيراً{160} وَأَخْذِهِمُ الرِّبَا وَقَدْ نُهُواْ عَنْهُ وَأَكْلِهِمْ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ مِنْهُمْ عَذَاباً أَلِيماً{161}{پس به سزاى ستمى كه از يهوديان سر زد و به سبب آنكه [مردم را] بسيار از راه خدا باز داشتند چيزهاى پاكيزه‏اى را كه بر آنان حلال شده بود حرام گردانيديم (160) [به سبب] رباگرفتنشان با آنكه از آن نهى شده بودند و به ناروا مال مردم خوردنشان و ما براى كافران آنان عذابى دردناك آماده كرده‏ايم (161)}النساء.

توضیح آیه: به خاطر گناهان عظیمی که یهودیان مرتکب شدند، الله تعالی خوردنی های پاکی را که برآنان حلال بود ، حرام فرمود زیرا خود و دیگران را از دین پاک و درست خدا باز داشتند. و به این دلیل که از ربا منع شده بودند امّا باز هم رباخواری می کردند و مال مردم را به ناحق برای خود حلال می نمودند که ما برای آخرت  این کافران به خدا و رسول ، از یهود، عذاب دردناکی را مهیا ساخته ایم.

س140- آیه ی زیر صفتی از صفات الهی را ثابت می نماید، آن آیه را بیان کن:

وَرُسُلاً قَدْ قَصَصْنَاهُمْ عَلَيْكَ مِن قَبْلُ وَرُسُلاً لَّمْ نَقْصُصْهُمْ عَلَيْكَ وَكَلَّمَ اللّهُ مُوسَى تَكْلِيماً{164}{و پيامبرانى [را فرستاديم] كه در حقيقت [ماجراى] آنان را قبلا بر تو حكايت نموديم و پيامبرانى [را نيز برانگيخته‏ايم] كه [سرگذشت] ايشان را بر تو بازگو نكرده‏ايم و خدا با موسى آشكارا سخن گفت}النساء.

ج- در این آیه اثبات صفت کلام خداوند تعالی وجود دارد به گونه ای که لایق ذات عالی اوست.

س 141-اسباب نزول این آیه کریمه چیست؟

 لَّـكِنِ اللّهُ يَشْهَدُ بِمَا أَنزَلَ إِلَيْكَ أَنزَلَهُ بِعِلْمِهِ وَالْمَلآئِكَةُ يَشْهَدُونَ وَكَفَى بِاللّهِ شَهِيداً{166}النساء

ج- درباره ی سؤال مردم از یهود، در مورد  نبوت آن حضرت صلی الله علیه وسلم است که در جواب این حقیقت را انکار کردند، (که خداوند فرمود) :خداوند نبوت تو را با معجزه ی قرآن که با علم خود نازل فرموده و علم الهی در او نهاده است، آشکار می سازد، حتی فرشتگان نیز بر نبوت و پیامبری تو (ای محمّد صلی الله علیه وسلم) گواهی می دهند. و(وكفى بالله شهيدا): که البته الله تعالی برای شهادت، کافی است.

س 142- این آیه ی کریمه را شرح دهید:

 يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِن رَّبِّكُمْ فَآمِنُواْ خَيْراً لَّكُمْ وَإِن تَكْفُرُواْ فَإِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَكَانَ اللّهُ عَلِيماً حَكِيماً{170}{اى مردم آن پيامبر [موعود] حقيقت را از سوى پروردگارتان براى شما آورده است پس ايمان بياوريد كه براى شما بهتر است و اگر كافر شويد [بدانيد كه] آنچه در آسمانها و زمين است از آن خداست و خدا داناى حكيم است}النساء.

شرح: ای مردم رسول ما محمّد صلی الله علیه وسلم دین حق یعنی اسلام را به سوی شما آورد، پس شما نیز او را تصدیق کرده از وی پیروی نمایید، زیرا ایمان به او برای شما سراسر خیر و خوبی است، و اگر بر کفرخود اصرار ورزید، بدانید که خداوند از شما و ایمان آوردنتان بی نیاز است. زیرا او پادشاه و دارنده و مالک آسمانها و زمین است، و خداوند به گفتار و کردار شما آگاه و در قانونگذاری و تشریع و امر خویش برای شما (آدمیان) حکیم (بی نهایت با حکمت) است. 

س 143-  آیه ای که بر حقیقت امر حضرت عیسی علیه السلام دلالت می کند، را بیان کنید و شرح دهید.

ج- يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لاَ تَغْلُواْ فِي دِينِكُمْ وَلاَ تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ إِلاَّ الْحَقِّ إِنَّمَا الْمَسِيحُ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ رَسُولُ اللّهِ وَكَلِمَتُهُ أَلْقَاهَا إِلَى مَرْيَمَ وَرُوحٌ مِّنْهُ فَآمِنُواْ بِاللّهِ وَرُسُلِهِ وَلاَ تَقُولُواْ ثَلاَثَةٌ انتَهُواْ خَيْراً لَّكُمْ إِنَّمَا اللّهُ إِلَـهٌ وَاحِدٌ سُبْحَانَهُ أَن يَكُونَ لَهُ وَلَدٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَات وَمَا فِي الأَرْضِ وَكَفَى بِاللّهِ وَكِيلاً{171}{اى اهل كتاب در دين خود غلو مكنيد و در باره خدا جز [سخن] درست مگوييد مسيح عيسى بن مريم فقط پيامبر خدا و كلمه اوست كه آن را به سوى مريم افكنده و روحى از جانب اوست پس به خدا و پيامبرانش ايمان بياوريد و نگوييد [خدا] سه‏گانه است باز ايستيد كه براى شما بهتر است‏خدا فقط معبودى يگانه است منزه از آن است كه براى او فرزندى باشد آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است از آن اوست و خداوند بس كارساز است }النساء

شرح آیه: ای اهل انجیل(مسیحیان) در دین خود از باور حق تجاوز مکنید، و درباره خداوند جز حق چیزی نگویید، و برایش زن و فرزند نتراشید، مسیح تنها و تنها پیامبر خداست که او را به حقیقت فرستاده است و او را با فرمان و کلمه ی خود (یعنی امر کُن :باش) که به وسیله ی جبرییل علیه السلام بر مریم فرو فرستاد، خلق فرموده است ، دمیدن الهی که به امر پروردگار و توسط جبرییل علیه السلام به انجام رسید، پس شما نیز این حقیقت را که خدا یکی است تصدیق نمایید و تسلیم فرمانش شوید، و پیامبران خدا و آنچه را از جانب او آورده اند تصدیق کنید و به رهنمودهای الهی آنان عمل کنید و عیسی و مادرش (علیهما السلام) را شریک خداوند قرار ندهید.

س 144 – در این آیه ی شریفه منظور از برهان و نور چیست؟

 يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءكُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَيْكُمْ نُوراً مُّبِيناً{174}{اى مردم در حقيقت براى شما از جانب پروردگارتان برهانى آمده است و ما به سوى شما نورى تابناك فرو فرستاده‏ايم}النساء

ج- برهان محمد پیامبر خداست صلی الله علیه و آله وسلم.

نورمبین هم کتاب خدا قرآن است.

س 145-  این آیه ی کریمه را تفسیر کنید:

 يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّهُ يُفْتِيكُمْ فِي الْكَلاَلَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ أُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا إِن لَّمْ يَكُن لَّهَا وَلَدٌ فَإِن كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَإِن كَانُواْ إِخْوَةً رِّجَالاً وَنِسَاء فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمْ أَن تَضِلُّواْ وَاللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ{176}{از تو [در باره كلاله] فتوا مى‏طلبند بگو خدا در باره كلاله فتوا مى‏دهد اگر مردى بميرد و فرزندى نداشته باشد و خواهرى داشته باشد نصف ميراث از آن اوست و آن [مرد نيز] از او ارث مى‏برد اگر براى او [=خواهر] فرزندى نباشد پس اگر [ورثه فقط] دو خواهر باشند دو سوم ميراث براى آن دو است و اگر [چند] خواهر و برادرند پس نصيب مرد مانند نصيب دو زن است‏خدا براى شما توضيح مى‏دهد تا مبادا گمراه شويد و خداوند به هر چيزى داناست }النساء

ج- ای رسول ما! از تو در باره ی حکم میراث کلاله (میتی که هیچ فرزندی یا پدر و مادری از خود به جا نگذاشته) می پرسند، به آنان بگو: خداوند حکم آن را برایتان توضیح می دهد: اگر فردی بمیرد و پدر و مادر و فرزندی نیز نداشته باشد، و خواهری تنی (از یک پدر و مادر) یا تنها از جانب پدر داشته باشد، به آن خواهر نصف میراث مال او می رسد، اما اگر یک برادر داشته باشد، چه برادر تنی یا از پدر باشد، وارث تمام اموال او خواهد شد به شرطی که پدر و مادر یا فرزندی نداشته باشد.و اگر چنین شخص(کلاله) تنها دو خواهر داشته باشد، دو سوم ارث از آن آن دو خواهد بود.و اگر  برادر پدری و چند خواهر داشته باشد، مذکر ها(برادران) دو برابر مؤنث ها(خواهرانش) ارث خواهند برد.  خداوند احکام وقوانین تقسیم ارث و کلاله را برایتان بیان می فرماید تا در این مورد، از راه حق گمراه و سرگشته نشوید، و این خداوند است که بر عواقب کارها دانا و بر خیری که در آن برای بندگانش وجود دارد آگاه است.

س 146- این آیه کریمه را که درباره حیوانات حرام گوشت توضیح می فرماید، شرح دهید:

 حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالْدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنْزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلاَمِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِيناً فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ{3}{بر شما حرام شده است مردار و خون و گوشت‏خوك و آنچه به نام غير خدا كشته شده باشد و [حيوان حلال گوشت] خفه شده و به چوب مرده و از بلندى افتاده و به ضرب شاخ مرده و آنچه درنده از آن خورده باشد مگر آنچه را [كه زنده دريافته و خود] سر ببريد و [همچنين] آنچه براى بتان سربريده شده و [نيز] قسمت كردن شما [چيزى را] به وسيله تيرهاى قرعه اين [كارها همه] نافرمانى [خدا]ست امروز كسانى كه كافر شده‏اند از [كارشكنى در] دين شما نوميد گرديده‏اند پس از ايشان مترسيد و از من بترسيد امروز دين شما را برايتان كامل و نعمت‏خود را بر شما تمام گردانيدم و اسلام را براى شما [به عنوان] آيينى برگزيدم و هر كس دچار گرسنگى شود بى‏آنكه به گناه متمايل باشد [اگر از آنچه منع شده است بخورد] بى ترديد خدا آمرزنده مهربان است }المائدة

ج- شرح: الله تعالی گوشت حیوانات مردار را بر شما حرام فرموده است . حیوان و جانور مردار جانوری است که  بدون ذبح شرعی کشته شده باشد. همچنین خوردنی های زیر نیز بر شما (مسلمانان) حرام است:

-         خون ریخته شده ی جاری

-         گوشت خوک

-         هر ذبیحه ای (حرام گوشت یا حلال گوشتی) که به هنگام ذبح نام غیر خدا بر او برده شده باشد.

-         حیوانی که خفه شده باشد.

-         حیوانی که در اثر ضربه ی عصا یا سنگی (بدون ذکات یعنی ذبح) مرده باشد.

-         متردیه : حیوانی که از بلندی پرت شده یا در چاهی افتاده و مرده باشد.

-         نطیحه: حیوانی که در اثر ضربه ی شاخ جانوری دیگر مرده باشد

-         حیوانی که حیوانات وحشی  مانند شیر و ببر و یا گرگ و غیره آن را خورده و نا تمام رها کرده باشند .

-     که در تمام این موارد حرام (از خفه شده تا دریده شده) ، خداوند حیواناتی را که قبل از مردن توسط انسان ذبح شرعی می شوند استثنا فرموده اند که همه ی این حیوانات در صورت ذکات و ذبح شرعی (قبل از تلف شدن) برایتان حلال است.

-    خداوند پاک، هرچه که به قصد عبادت برای غیر خداوند (از سنگ و بت و ...) ذبح شود را بر شما حرام کرده است.

-    همچنین خداوند از فال انداختن، از طریق قرعه و قلم انداختن را نیز تحریم فرموده است.(زیرا قبلا رسم بر این بوده است که قبل از اینکه به کاری اقدام کنند ، برای انجام یا عدم انجام آن کار ، قرعه می انداختند.)

ارتکاب محرماتی که در آیه ذکر شد، خروج از امر و اطاعت الله و وارد شدن در گناه و معصیت اوست، اکنون بعد از نصرت خداوندی به شما ، کفار دیگر از باز گرداندن شما به شرک دیگر قطع امید کرده اند، پس از آنان مترسید بلکه ترس و تقوای من را داشته باشید. امروز با تحقق بخشیدن نصرت الهی و کامل شدن شریعت خداوندی،  دین شما اسلام را برایتان را به نهایت کمال رساندم و نعمت خود را با خارج ساختن شما از تاریکی جاهلیت به نور ایمان نعمت خود را بر شما تمام و کامل گردانیدم و اسلام را به عنوان دین برایتان برگزیدم پس از آن پیروی کنید و از این دین جدا نشوید. اما هر کس بدون قصد گناه و بدون تعمد و علیرغم میل قلبی برای انجام این گناه، مجبور به خوردن گوشت مردار شود ، می تواند ( به اندازه ای که او را از مرگ حتمی برهاند) از آن مردار بخورد زیرا خداوند بی نهایت آمرزنده و بی نهایت بر بنده ی خود مهربان است.   

س 147-  این آیه ی کریمه را تفسیر کنید.

يَسْأَلُونَكَ مَاذَا أُحِلَّ لَهُمْ قُلْ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَمَا عَلَّمْتُم مِّنَ الْجَوَارِحِ مُكَلِّبِينَ تُعَلِّمُونَهُنَّ مِمَّا عَلَّمَكُمُ اللّهُ فَكُلُواْ مِمَّا أَمْسَكْنَ عَلَيْكُمْ وَاذْكُرُواْ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهِ وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ{4}{از تو مى‏پرسند چه چيزى براى آنان حلال شده است بگو چيزهاى پاكيزه براى شما حلال گرديده و [نيز صيد] حيوانات شكارگر كه شما بعنوان مربيان سگهاى شكارى از آنچه خدايتان آموخته به آنها تعليم داده‏ايد [براى شما حلال شده است] پس از آنچه آنها براى شما گرفته و نگاه داشته‏اند بخوريد و نام خدا را بر آن ببريد و پرواى خدا بداريد كه خدا زودشمار است}المائدة

ج- ای پیامبر خدا (صلی الله علیه وسلم) یارانت از تو می پرسند که چه چیزی برایشان حلال قرار داده شده است؟ به ایشان بگو: تمام خوردنی های پاک و شکاری که با دست خود یا توسط حیوانات شکاری تربیت شده از قبیل سگ ، شیر و باز و امثال به دست می آورید، بر شما حلال قرار داده شده است ، پس از شکاری که برایتان گرفته اند بخورید و هنگامی که این جانوران تعلیم داده شده را برای گرفتن صید می فرستید نام خدای را بر زبان آورید و در باره ی اوامر و نواهی الهی از او خوف داشته باشید  زیرا الله تعالی ، سریع الحساب(زود شمارنده ی اعمال بندگان) است.

س 148- آیا برای مسلمانان جایز است که از ذبیحه ی یهودیان یا مسیحیان بخورد یا با زنان آنان ازدواج نماید؟ دلیل شما چیست؟

ج- بله برای مسلمین جایز است که از ذبحه ی یهود و نصاری بخورند و با زنانشان نیز ازدواج کنند.

امّا دلیل: الْيَوْمَ أُحِلَّ لَكُمُ الطَّيِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ حِلٌّ لَّكُمْ وَطَعَامُكُمْ حِلُّ لَّهُمْ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ إِذَا آتَيْتُمُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ وَلاَ مُتَّخِذِي أَخْدَانٍ وَمَن يَكْفُرْ بِالإِيمَانِ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ وَهُوَ فِي الآخِرَةِ مِنَ الْخَاسِرِينَ{5}{امروز چيزهاى پاكيزه براى شما حلال شده و طعام كسانى كه اهل كتابند براى شما حلال و طعام شما براى آنان حلال است و [بر شما حلال است ازدواج با] زنان پاكدامن از مسلمان و زنان پاكدامن از كسانى كه پيش از شما كتاب [آسمانى] به آنان داده شده به شرط آنكه مهرهايشان را به ايشان بدهيد در حالى كه خود پاكدامن باشيد نه زناكار و نه آنكه زنان را در پنهانى دوست‏خود بگيريد و هر كس در ايمان خود شك كند قطعا عملش تباه شده و در آخرت از زيانكاران است }المائدة.

س 149-آیه ای را که  در مورد حدث اصغر(جنابت کوچک) و اکبر(جنابت بزرگ) در حالت و جود یا نبود آب توضیح می دهد، بیان کنید و توضیح دهید.

ج- این آیه است :  يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَكُمْ وَأَيْدِيَكُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَينِ وَإِن كُنتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُواْ وَإِن كُنتُم مَّرْضَى أَوْ عَلَى سَفَرٍ أَوْ جَاء أَحَدٌ مَّنكُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لاَمَسْتُمُ النِّسَاء فَلَمْ تَجِدُواْ مَاء فَتَيَمَّمُواْ صَعِيداً طَيِّباً فَامْسَحُواْ بِوُجُوهِكُمْ وَأَيْدِيكُم مِّنْهُ مَا يُرِيدُ اللّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْكُم مِّنْ حَرَجٍ وَلَـكِن يُرِيدُ لِيُطَهَّرَكُمْ وَلِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ{6}{اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد چون به [عزم] نماز برخيزيد صورت و دستهايتان را تا آرنج بشوييد و سر و پاهاى خودتان را تا برآمدگى پيشين [هر دو پا] مسح كنيد و اگر جنب‏ايد خود را پاك كنيد [=غسل نماييد] و اگر بيمار يا در سفر بوديد يا يكى از شما از قضاى حاجت آمد يا با زنان نزديكى كرده‏ايد و آبى نيافتيد پس با خاك پاك تيمم كنيد و از آن به صورت و دستهايتان بكشيد خدا نمى‏خواهد بر شما تنگ بگيرد ليكن مى‏خواهد شما را پاك و نعمتش را بر شما تمام گرداند باشد كه سپاس [او] بداريد }المائدة.

توضیح: ای کسانی که ایمان آورده اید، هرگاه خواستید برای نماز به پا خیزید، و وضو نداشتید، صورت و دستان خود را همراه هر دو آرنج بشویید(آرنج مفصل بین بازو و ساعد را گویند)  سپس سرهایتان را مسح نموده، پاها و قوزک پاها را با هم بشویید( کعب یا قوزک پا همان دو استخوان برجسته در محل اتصال پا به ساق هستند) و هرگاه جنب(محتاج غسل ) شدید، قبل از نماز خواندن غسل نمایید و اگر مریض یا مسافر بودید و قضای حاجت نمودید یا با همسران خود همبستر شدید، و آبی برای وضو و غسل یا یکی از این دو پیدا نکردید با دست خود ضربه ای به سطح زمین بزنید و (با دست غبار آلود) صورت و دست خود را مسح نمایید خداوند نمی خواهند امر طهارت را بر شما سخت و گران گرداند، بلکه حکم تیمم را برای وسعت و آسانی و رحمت برایتان جایز قرار داده تا برای طهارت جایگزین آب باشد، بنابراین اجازه ی تیمم به جای غسل یکی از نشانه های اوج  نعمت خداوندی است که شکر نعمت دهنده را می طلبد که این کار هم با اطاعت از دستورات او در اوامر و نواهی تحقق می یابد.

س 150- آیه ای را که در آن خداوند به ما فرمان می دهد که در برابر دوستان و دشمنان به طور یکسان عدالت را رعایت نماییم بیان کنید.

ج-  این آیه است:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ كُونُواْ قَوَّامِينَ لِلّهِ شُهَدَاء بِالْقِسْطِ وَلاَ يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلاَّ تَعْدِلُواْ اعْدِلُواْ هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُواْ اللّهَ إِنَّ اللّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ{8}{اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد براى خدا به داد برخيزيد [و] به عدالت‏شهادت دهيد و البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است و از خدا پروا داريد كه خدا به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است }المائدة

اسلام – قرآن وتفسير

IslamQT.Com

=============